Κενό Ταυτότητας (2)

Ο Henry Ford έλεγε ότι αν ρωτούσε τους πελάτες του τι ήθελαν, θα του απαντούσαν ένα γρηγορότερο άλογο. Και πίσω στην αρχή της εποχής του branding, πρωτοπόρες εταιρείες όπως η Lippincott &  Margulies και η Wolff Olins κήρυσσαν ότι το brand identity πρέπει πάνω απ’ όλα να εκφράζει το όραμα του Μάνατζμεντ για το brand.

Και ενώ αυτά συνεχίζουν να ισχύουν μέχρι σήμερα, ας αντιληφθούμε ότι η σχέση brand -καταναλωτή αλλάζει. Ο σχεδιασμός ενός λογοτύπου, μιας εταιρικής ταυτότητας, μιας συσκευασίας συνεχίζουν να είναι μη δημοκρατικές διαδικασίες. Παραμένουν μεταξύ της επιχείρησης και των επαγγελματιών του είδους. Αλλά αυτό δεν ισχύει με το τι προηγείται του σχεδιασμού, τα λανσάρισμά τους και τη διαχείριση της μάρκας εν γένει.

Σε παλιότερο σημείωμά μου έγραψα για τη μεταφορά ισχύος προς την πλευρά των καταναλωτών και προέτρεπα τα brands να προσαρμοστούν στη νέα κατάσταση. Και το παράδειγμα της Gap, που υποχρεώθηκε σε απόσυρση του νέου λογοτύπου, ήρθε να με επιβεβαιώσει. Για να εξηγήσουμε τη συγκεκριμένη αποτυχία, πέρα από το κενό οράματος στο οποίο αναφέρθηκα την περασμένη εβδομάδα, ας επανέλθουμε στη νέα σχέση brands και ανθρώπων.

Ο καταναλωτής σήμερα γνωρίζει πολλά και έχει πρόσβαση σε ακόμη περισσότερα. Για να μάθει, να εκφράσει άποψη, να επηρεάσει. Κατανοεί ότι μπορεί πλέον να απαιτεί από τα brands να υπάρχουν και να λειτουργούν για χάρη του. Και αν νιώσει ότι τον προδίδουν, θα τα βγάλει έξω όχι μόνο από τη ζωή του αλλά, συχνά, και από τη ζωή των τριγύρω του.

Στην περίπτωση του Gap, οι φίλοι του ένιωσαν αποκλεισμένοι. Ένα brand με μεγάλο συναισθηματικό φορτίο και μεγάλη ιστορία δεν τους έλαβε υπόψη, κινήθηκε αυτόνομα, έκανε του «κεφαλιού του». Αποφάσισε να αλλάξει χωρίς να τους πει γιατί, χωρίς να τους προτείνει ένα καινούριο όραμα. Πρόδωσε κάποια από αυτά που πίστευε χωρίς να εξηγήσει σε τι καινούργιο πιστεύει. Η προχειρότητα που επέδειξε δεν ήταν συμβατή με την εμπιστοσύνη που του έδειξαν. Έτσι, διεκδίκησαν την επαναφορά του brand στην πρότερη οικεία κατάσταση.

Ας γίνει συνείδηση του σύγχρονου επιχειρηματία, ότι με την απόφασή του να εξελίξει την επιχείρηση του και το προϊόν του σε brands, ουσιαστικά μοιράζεται την ιδιοκτησία με το κοινό - καταναλωτή, τον άνθρωπο, την κοινωνία. Η ευθύνη και η πρωτοβουλία θα παραμείνουν δικές του. Αλλά ο έλεγχος θα είναι δεδομένος. Η απόλυτη ελευθερία κινήσεων θα περιοριστεί. Και η νομή της ικανοποίησης και της επιτυχίας θα είναι κοινή. Γιατί αλλιώς είναι δεδομένο ότι θα έρθει η αποτυχία.


Του Γιώργου Αναστασιάδη, αναδημοσιεύθηκε από το Μarketing Week, τεύχος 1311, 01/11/2010, στήλη Brand Forward

Read More

Κενό Ταυτότητας (1)

H Gap αποφάσισε να αποσύρει το νέο, δραστικά αλλαγμένο λογότυπό της, μόλις μια εβδομάδα από την παρουσίασή του, λόγω της ηχηρής απόρριψής του από τους φίλους του brand στα Social Media.

Παρακολουθώ με ενδιαφέρον τη μεγάλη συζήτηση που έχει ξεκινήσει στα blogs για τις αιτίες. Αν και παρουσιάζονται και πιο τεκμηριωμένες απόψεις, δύο είναι οι κυρίαρχες: Το λογότυπο που αποσύρθηκε ήταν άσχημο, πρόχειρο ή εξαιρετικά απλοϊκό. Και η επιχείρηση θα έπρεπε να έχει προχωρήσει σε πιο εκτενή έρευνα αξιολόγησης του λογοτύπου πριν προχωρήσει σε μια τόσο μεγάλη αλλαγή. Θα διαφωνήσω εν μέρει και με τις δύο απόψεις.

Πρώτον, ένα λογότυπο δεν έχει να κάνει κυρίως με την αισθητική. Το αν είναι καλοσχεδιασμένο εξαρτάται από το αν εκπροσωπεί σωστά το brand vision και αν λειτουργεί σωστά στις διάφορες εφαρμογές του. Μπορεί το νέο λογότυπο της Gap να είναι χαρακτηριστικό δείγμα έλλειψης έμπνευσης, διαφοροποίησης, δημιουργικότητας και στυλ, αλλά δεν παύει να είναι ένα λογότυπο που θα μπορούσε να λειτουργεί σωστά σε συνάρτηση με κάποιο συγκεκριμένο brand vision.

Δεύτερον, δεν υπάρχει μεθοδολογία έρευνας (τουλάχιστον μέχρι το Neuromarketing να εξελιχθεί σε ικανοποιητικό βαθμό) που να μπορεί να δώσει αποτελέσματα για την επιτυχία ενός λογοτύπου χωρίς να λάβει υπ' όψη το brand vision και τη συνάρτηση του λογοτύπου με αυτό. Δηλαδή μια έρευνα θα δώσει θετικά αποτελέσματα για ένα λογότυπο που εκφράζει σωστά ένα brand vision, ακόμα και στις περιπτώσεις που το αυτό είναι λανθασμένο. Κι εκεί το πρόβλημα θα έχει να κάνει με τη διερεύνηση του οράματος και της στρατηγικής της μάρκας και όχι του σχεδιασμού του λογοτύπου.

Το κύριο πρόβλημα της Gap είναι ότι ποτέ δεν εξήγησε πειστικά τους λόγους της δραστικής αλλαγής. Δεν έκανε κατανοητό αν υπήρχε κάποια στρατηγική ή νέο brand vision πίσω από αυτήν την αλλαγή. Ούτε μέσα από την ανακοίνωσή της, ούτε μέσα από αλλαγές σε προϊόντα, καταστήματα, επικοινωνία. Το νέο λογότυπο δε συνοδευόταν από μια επανατοποθέτηση του brand, ούτε από κάποια υπόσχεση για νέο brand experience.

Κάποιοι θα αναρωτηθούν αν μπορεί μια τόσο μεγάλη μάρκα να έκανε τέτοιο λάθος. Η απάντηση είναι ναι. Τουλάχιστον σε αυτό το συμπέρασμα μας οδηγεί η προχειρότητα στο λανσάρισμα της νέας ταυτότητας, η αντίδραση της επιχείρησης στην κατακραυγή με την ανοιχτή πρόσκληση για νέες προτάσεις λογοτύπου, η βιασύνη της στην επαναφορά της πρότερης κατάστασης και η γεμάτη κοινοτυπίες τελική ανακοίνωσή της.

Αφιερωμένο εξαιρετικά σε όσους απαιτούν να «κλείσουν» θέματα ταυτότητας μέσα σε 2-3 εβδομάδες.


Του Γιώργου Αναστασιάδη, αναδημοσιεύθηκε από το Μarketing Week, τεύχος 1310, 21/10/2010, στήλη Brand Forward

Read More