Ελλάδα: Μια ισχυρή χώρα προέλευσης για τα brands.

Άρθρο μου από το λεύκωμα Brands4Greece (12/2012)

Είναι προφανές το πόσο σημαντικό πλεονέκτημα για μια επιχείρηση είναι να προέρχεται από μια χώρα που η διεθνής εικόνα της την βοηθά στο χτίσιμο των brands της. Όπως και το πόσο τυχερή είναι κάθε χώρα που έχει επιχειρήσεις που καταφέρνουν μέσα από τα brands τους να αναβαθμίζουν την διεθνή της εικόνα. 

Αυτή η αλληλεπίδραση είναι που κάνει το country of origin branding τόσο ενδιαφέρον. Είναι χαρακτηριστικά τα παραδείγματα της Γερμανίας και της Ιαπωνίας, των οποίων τα nation brands μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο αναπτύχθηκαν σε μεγάλο βαθμό και χάρη στα brands των εγχώριων επιχειρήσεων. Ή τα παραδείγματα ανταλλαγής αξιών και αξίας μεταξύ π.χ. Ιταλίας και Ferrari ή Prada, Σουηδίας και ΙΚΕΑ, Η.Π.Α και Disney ή Νike, Γαλλίας και Chanel ή Moët & Chandon, Ν.Κορέας και Samsung, Τσεχίας και Skoda, η λίστα είναι ατελείωτη… Μια σχέση που παραδοσιακά βρίσκει την κορύφωσή της στον τρόπο που αλληλεπιδρούν εθνικά brands με τους «εθνικούς» αερομεταφορείς, με κορυφαίο παράδειγμα την Singapore Airlines και πιο πρόσφατο την Turkish Airlines.

Στην Ελλάδα όμως συναντάμε ένα παράδοξο. Ζούμε σε μια χώρα της οποίας το nation brand προσφέρει τεράστιες δυνατότητες για χτίσιμο ισχυρών brands. Ακόμα και στην περίοδο της μεγάλης οικονομικής κρίσης που ζούμε, η Ελλάδα εμφανίζεται με συνέπεια σε υψηλές θέσεις, δυσανάλογες με το μικρό της μέγεθος, τόσο στις λίστες με τα ισχυρά nation brands, όσο και σε λίστες μέτρησης της ήπιας ισχύος (soft power). Όμως η σημαντική ισχύς και ο μεγάλος πλούτος του ελληνικού nation brand δεν έχουν αξιοποιηθεί παρά ελάχιστα από τις ελληνικές επιχειρήσεις στο branding των προϊόντων τους. Με αποτέλεσμα, πέραν ίσως του METAXA, να μην έχουμε ούτε ένα ελληνικό brand που να πρωταγωνιστεί διεθνώς στην κατηγορία του. Η Ελλάδα χάνει τη μάχη στο branding των προϊόντων της ακόμα και σε παραδοσιακές κατηγορίες αγροτικών προϊόντων όπως το ελαιόλαδο, η φέτα και το γιαούρτι.

Δεν είναι τυχαίο. Σκεφτείτε πόσες φορές σας ζητήθηκε να αναδείξετε την «ελληνικότητα» ενός brand ή να ενσωματώσετε στην ταυτότητά του στοιχεία «σύγχρονης ελληνικότητας». Πόσες άραγε από αυτές τις φορές ήταν σαφές το τι ακριβώς σήμαινε η έννοια «ελληνικότητα»; Πόσο εύκολο ήταν να γίνει μια συζήτηση επί του θέματος στην οποία να υπάρχουν πραγματικές σταθερές που θα την βοηθούσαν να καταλήξει κάπου; Αν και ως κοινωνία έχουμε ξεπεράσει την άκρατη ξενομανία των προηγούμενων δεκαετιών, δεν παύουμε να έχουμε πρόβλημα με τον προσδιορισμό της ταυτότητάς μας. Δεν υπάρχει αυτοπεποίθηση, δεν υπάρχει καθαρή σκέψη, υπάρχει έλλειψη γνώσης και συνείδησης για το ποια είναι τα στοιχεία που μας κάνουν να ξεχωρίζουμε. Όταν ρωτά κανείς τους Έλληνες τι σημαίνει σύγχρονη ελληνικότητα, λαμβάνει τις ίδιες στερεοτυπικές απαντήσεις που θα λάμβανε και πριν 20 χρόνια, όπως αναπαράγονται από την λειψή εγχώρια Παιδεία και τον μονίμως προβληματικό διάλογο που γίνεται στα ΜΜΕ:  Αρχαία Ελλάδα, ήλιος και θάλασσα, ανεμελιά κι έξω καρδιά, Παρθενώνας και σουβλάκι, πολυμήχανο ελληνικό πνεύμα, μεράκι και φιλότιμο. Άντε να προστεθεί και το νεότερο εύρημα της μεσογειακή δίαιτας - που την ανέδειξαν οι ξένοι για χάρη μας.

Κι όμως η απάντηση έχει δοθεί ήδη από την προηγούμενη δεκαετία. Οι εξαιρετικοί Ολυμπιακοί Αγώνες του 2004 προσπάθησαν να αναδείξουν ως κεντρικό διαφοροποιό συστατικό στοιχείο του Ελληνικού nation brand το Ανθρώπινο Μέτρο. Η τεκμηρίωση ήταν εξαιρετική, αλλά δυστυχώς η προσπάθεια εγκαταλείφθηκε αμέσως μετά τους Αγώνες, προτού το αποτέλεσμά τους γίνει κτήμα της ελληνικής κοινωνίας. Αλλά σήμερα όλοι οι κύριες τομείς επιχειρηματικότητας που προκρίνουμε ως δρόμους για την έξοδο από την κρίση - ο τουρισμός, η γεωργία, η ελληνική διατροφή, η παιδεία, η πράσινη ανάπτυξη -  θα είχαν τεράστιο όφελος από την σύνδεσή τους με το Ανθρώπινο Μέτρο. Γι’αυτό το λόγο κάθε φορά που σας ζητείται να εκμεταλλευτείτε  το country of origin για να δημιουργήσετε ένα αποτελεσματικό ελληνικό brand, ξεκινήστε από αυτό.

Read More

Greece. Brand new?

A proposition for the future of Brand Greece

Ομιλία του Γιώργου Αναστασιάδη στην ημερίδα "Μια Συνεκτική Αναπτυξιακή Προοπτική της Ελλάδας Απέναντι στην Κρίση" του Ευρωπαϊκού Κέντρου Αριστείας Jean Monnet του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, που έγινε τη Δευτέρα, 2 Ιουλίου 2012

Slide 1 
Εργάζομαι κοντά 20 χρόνια σε πεδία που άπτονται του branding  και τα τελευταία 10 αποκλειστικά με αυτό. Υπήρξα από τους πρώτους που ασχολήθηκε με το Brand Greece, αφενός λόγω προσωπικού ενδιαφέροντος και αφετέρου μιας και πολλά από τα brands που έχω συνδημιουργήσει ή συνδιαχειριστεί  άπτονται της ελληνικότητας.
Διάλεξα σήμερα να μην σας μιλήσω για την ανάγκη του να δοθεί έμφαση στο Brand Greece, άλλωστε υπάρχει διαθέσιμο στο διαδίκτυο άφθονο υλικό και σχετικές με το θέμα παρουσιάσεις. Αντίθετα, αποφάσισα να σας δώσω την οπτική μου για το ίδιο το brand Greece και προς τα πού αυτό κατά τη γνώμη μου θα έπρεπε να κινηθεί. Κατά κάποιο τρόπο θα σας δώσω το απόσταγμα όλων αυτών των ετών ενασχόλησης μου με το θέμα.
Slide 2
Ας ξεκινήσουμε με τα απλά. Τι σημαίνει τελικά “brand”; Υπάρχουν πολλές δεκάδες ορισμοί, και πολλοί από αυτούς με βρίσκουν σύμφωνο.
Slide 3
Αλλά προτιμώ αυτόν του Marty Neumeier. Απλός, ξεκάθαρος και απόλυτα περιεκτικός.
Slide 4
Και βέβαια, ακόμα και για τα brands προϊόντων δεν είναι αυτό που θεωρείς εσύ ως brand manager.
Slide 5
Είναι αυτό που θεωρεί το κοινό, όσοι έρχονται σε επαφή με το brand. Στην πραγματικότητα αυτοί είναι οι brand owners.
Slide 6
Και στην περίπτωση ενός εθνικού brand, brand owners είναι οι κάτοικοι της χώρας, κυρίως αυτοί, αλλά και οι μη κάτοικοι. Και δεν εννοώ μόνο τους επισκέπτες αλλά και όλους τους υπόλοιπους που έχουν μια εικόνα, μια αίσθηση για το τι είναι το συγκεκριμένο εθνικό brand.
Slide 7
Άλλωστε και oi μεν και οι δε έχουν αποφασιστικό ρόλο στη διαμόρφωση του εθνικού brand. Οι σχέσεις είναι αμφίδρομες μιας και ο κάθε παράγοντας επηρεάζει τον τρόπο που γίνεται αποδεκτό το εθνικό brand από τον άλλο.
Slide 8
Πολλοί μπερδεύουν την προσπάθεια για ενίσχυση ενός nation brand με τουριστικές διαφημιστικές καμπάνιες. Άλλοι νομίζουν ότι τα πάντα έχουν να κάνουν με την επιλογή του σωστού μηνύματος. Στην πραγματικότητα όμως το nation branding δεν μπορεί παρά να έχει σχέση με την αλήθεια ενός έθνους, μιας χώρας, ενός λαού. Για αυτό άλλωστε διαφωνώ με τον όρο rebranding. Δεν μπορείς να κάνεις rebranding σε μια ολόκληρη χώρα σαν την Ελλάδα. Άλλωστε και στην ιστορία όσες χώρες πέρασαν πραγματικό rebranding  είτε είχαν αλλάξει πολιτικό καθεστώς είτε είχαν αλλάξει εδαφική κυριαρχία. Ο ίδιος ο Simon Anholt τα τελευταία χρόνια προσπαθεί να απεξαρτηθεί ακόμα και από από τον  όρο nation branding που ο ίδιος πρωτοχρησιμοποίησε και να διατηρήσει μόνο τον όρο nation brand. Με το σκεπτικό ότι σε ένα έθνος, σε μια χώρα, σε ένα λαό δεν μπορείς να τους δώσεις ταυτότητα όπως κάνεις σε ένα καταναλωτικό brand αλλά μπορείς να ανακαλύψεις την αληθινή τους ταυτότητα, να την παρουσιάσεις με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και να ενθαρρύνεις την τοποθέτησή της στο επίκεντρο της πολιτικής, κοινωνικής, επιχειρηματικής, τουριστικής, πολιτιστικής, αθλητικής, κ.ο.κ, δραστηριότητας.
Slide 9
Στην πραγματικότητα πρόκειται για μια διαδικασία απόσταξης και όχι μια διαδικασία αλλαγής. Και αυτή είναι μια πολύ απαιτητική διαδικασία. Αυτή ακριβώς τη διαδικασία απόσταξης έχω προσπαθήσει να διανύσω εγώ όλα αυτά τα χρόνια.
Slide 10
Και έχω καταλήξει ότι το απόσταγμα της Ελλάδας μας θα μπορούσε – και κατά τη γνώμη μου θα έπρεπε – να είναι το «Ανθρώπινο Μέτρο».  Mια μεγάλη ελληνική αξία που προσπαθήσαμε να επαναφέρουμε με τους ΟΑ2004 και χάθηκε στην πορεία. Το Ανθρώπινο Μέτρο μπορεί να είναι  ταιριαστό τόσο με την Ελλάδα και με τους Έλληνες όσο και με τις ανάγκες του παγκόσμιου γίγνεσθαι.

Greece. Brand new? A proposition for the future of Brand Greece

Slide 11

Γιατί όμως αυτό είναι ταιριαστό στους Έλληνες; Γιατί οι Έλληνες θα αποδέχονταν να στηρίξουν την έννοια του Ανθρώπινου Μέτρου, της έμφασης στον Άνθρωπο;

Slide 12

Ως φιλοσοφική έννοια το Ανθρώπινο Μέτρο γεννήθηκε στη χώρα μας.  Πρωτοαναφέρεται  και ορίζεται από τον Πρωταγόρα αλλά ουσιαστικά διέπει τη σκέψη των γνωστότερων από τους αρχαίους φιλοσόφους.

Slide 13

Αλλά και η ίδια η ζωή στην αρχαία Ελλάδα επικεντρώνεται στον άνθρωπο και στην ανάπτυξή του, με την δημοκρατία, την παιδεία, την άθληση, την φιλοσοφία και τις επιστήμες ως κυρίαρχα πρότυπα. Οι θεότητες είναι κατ’ εικόνα ανθρώπου ενώ τα μνημεία και οι κατασκευές αποφεύγουν τα μεγέθη άλλων πολιτισμών.

Slide 14

Το ακόμα σχετικά πιο παρθένο ελληνικό περιβάλλον, το ελληνικό κλίμα και η τοπογραφία  της χώρας συνάδει και συνεισφέρει στο Ανθρώπινο Μέτρο. Δεν έχω να παραθέσω καλύτερο επιχείρημα από τον τρόπο που ο Οδυσσέας Ελύτης χρησιμοποιεί τον ελληνικό ήλιο, τη θάλασσα, τον ουρανό, ως φόντο κι έμπνευση του σύγχρονου ανθρώπου στον αγώνα του για ανάπτυξη και δημιουργία.

Slide 15

Η λιτή ελληνική/μεσογειακή διατροφή εμπεριέχει το ανθρώπινο μέτρο.

Slide 16

Το ίδιο και η ανθρωποκεντρική ορθόδοξη θρησκεία.

Slide 17

Όπως και η μικρής κλίμακας ελληνική αρχιτεκτονική. Τα πάντα είναι χτισμένα με έμφαση στο ανθρώπινο μέτρο.

Slide 18

Και τελικά όλη η ελληνική οικονομία βασίζεται στο ανθρώπινο μέτρο, με την  κυριαρχία των μικρού μεγέθους επιχειρήσεων, των γεωργικών καλλιεργειών, των αγροτικών προϊόντων, των υπηρεσιών και του τουρισμού.

Slide 19

Μπορεί να φαίνεται ότι οι σημερινοί έλληνες μέσα από πράξεις και συμπεριφορές παρεκκλίνουν του Ανθρώπινου Μέτρου. Μα η, συχνά στα όρια της εμμονής, αντιπάθεια τους προς οτιδήποτε μεγάλο και επιθετικό και η αντίστοιχη εμμονή στους στο φιλικό προς τον άνθρωπο, δείχνουν ότι σε σχέση με άλλους λαούς η έννοια της επικέντρωση στον άνθρωπο και το ανθρώπινο μέτρο μας ταιριάζει. Πολλοί θα πουν ότι άλλα χαρακτηριστικά ελληνικά στοιχεία που συνάδουν με το ανθρώπινο μέτρο φθίνουν, όπως για παράδειγμα οι στενοί οικογενειακοί δεσμοί, η κυριαρχία των μικρού μεγέθους επιχειρήσεων, η ανθρωποκεντρική ορθόδοξη θρησκεία, η διατήρηση της μικρής κλίμακας (π.χ. κυκλαδίτικης) αρχιτεκτονικής, το παρθένο τμήμα της ελληνικής φύσης, οι γεωργικές ασχολίες, η λιτή ελληνική/μεσογειακή διατροφή, η έμφαση στην παιδεία και τον πολιτισμό. Θα συμφωνήσω, μα ας αναλογιστούμε ότι όλα αυτά παραμένουν σημαντικά ισχυρότερα από ό,τι σε πολλές άλλες χώρες.

Slide 20

Άλλωστε και τo ελληνικό ταμπεραμέντο είναι απόλυτα συνεπές. Έχουμε συνηθίσει να θεωρούμε φιλικό και ταιριαστό  προς τον άνθρωπο οτιδήποτε είναι συναισθηματικά φορτισμένο και όχι «φλεγματικά» λογικό ή μηχανιστικό. Θεωρούμε πιο «ανθρώπινο» χαρακτηριστικό τα έντονα συναισθήματα και τις ζωηρές συμπεριφορές που αναπτύσσουμε ως λαός. Το ίδιο και «ανθρώπινη» θεωρούμε και την αποδοχή των έντονων αρετών και ελαττωμάτων μας. Στη γλώσσα μας συχνά αντιπαραβάλλουμε το "ανθρώπινο" με το "τέλειο" και το "σωστό" - "τα λάθη είναι ανθρώπινα".

Slide 21

Αλλά δεν είναι μόνο ότι το Ανθρώπινο Μέτρο συμβαδίζει με τα θέλω και την αλήθεια των βασικών μετόχων του brand, των κατοίκων της χώρας. Η συνάφεια του με τις κυρίαρχες διεθνείς τάσεις γίνεται όλο και πιο εμφανής με την πάροδο του χρόνου.

Slide 22

Διαβάζοντας κανείς κάποια από τα δεκάδες reports παγκόσμιων τάσεων που κυκλοφορούν καθημερινά δε μπορεί παρά να βρεθεί αντιμέτωπος με μια νέα ξεκάθαρη τάση, η οποία αν και δε μπορεί ακόμα να θεωρηθεί καθολική, αφορά μεγάλο τμήμα του δυτικού πληθυσμού. Την τάση για επιστροφή σε πιο φιλικά προς τον άνθρωπο μοντέλα διαβίωσης, στο διαχειρίσιμο μέγεθος, στη βιώσιμη ανάπτυξη. Η ανάγκη για πέρασμα από τη σημερινή φάση της υπερανάπτυξης και υπερκατανάλωσης σε μια νέα μορφή βιώσιμου πολιτισμού και αειφορίας είναι πλέον αντικείμενο διερεύνησης, όχι μόνο της κοινωνιολογίας και της οικολογίας, αλλά και της πολιτικής, της οικονομικής επιστήμης, των θρησκειών, ακόμα και της εμπορικής και επιχειρηματικής δραστηριότητας. Η συγκεκριμένη τάση, εκτός από το πεπερασμένο μέγεθος του πλανήτη και το οικολογικό αδιέξοδο που αυτό συνεπάγεται, τροφοδοτείται και από δυο ακόμη παράγοντες: Από την σταδιακή συνειδητοποίηση μεγάλου μέρους του αναπτυγμένου τμήματος του παγκόσμιου πληθυσμού ότι η υπερκατανάλωση δεν οδηγεί σε αντίστοιχη αύξηση της ευημερίας. Και από την αυξημένη γνωστοποίηση μέσω της παγκοσμιοποίησης του δραματικού βιοτικού επιπέδου του αναπτυσσόμενου κόσμου και την ανάγκη συλλογικότητας, που αυτή συνεπάγεται. Σε αυτά θα πρέπει να προσθέσουμε και την οικονομική κρίση που επιταχύνει τις εξελίξεις.

Slide 23
Και παράλληλα γίνονται όλο και πιο προφανή τα οφέλη που θα έφερνε στη χώρα ένα εθνικό brand που θα το είχε στον πυρήνα του. Ποια  οφέλη θα προέκυπταν λοιπόν; Και τι θα έπρεπε λοιπόν να συμβεί για να λάβει υπόσταση ένα τέτοιο brand;  
Slide 24
Διεθνώς είναι λίγες οι χώρες οι οποίες έχουν δημιουργήσει το κατάλληλο στίγμα ώστε να τοποθετηθούν αποτελεσματικά και να εκμεταλλευτούν επαρκώς ένα τέτοιο περιβάλλον. Και είναι ακόμα λιγότερες αυτές που έχουν τα πλεονεκτήματα της γεωγραφικής θέσης και τοπογραφίας, του κλίματος, της συγκεκριμένης αρχαίας ιστορίας και πολιτισμού, της μεσογειακής διατροφής, του μικρού μεγέθους επιχειρήσεων και της ατομικής επιχειρηματικότητας που έχει η χώρα μας. Για αυτόν το λόγο η τοποθέτηση του Brand Greece με βάση το Ανθρώπινο Μέτρο θα λειτουργούσε τόσο εσωτερικά, όσο και εξωτερικά. Η απόπειρα που έγινε με τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004, να τονιστεί το ανθρώπινο μέτρο ως κεντρικό ελληνικό χαρακτηριστικό, απέτυχε σε μεγάλο βαθμό επειδή προηγείτο της εποχής της, οι συνθήκες δεν είχαν κατασταλάξει εσωτερικά. Αυτός ήταν και ο λόγος που από τις τέσσερις αξίες που είχαν προταθεί από την Οργανωτική Επιτροπή, το Ανθρώπινο Μέτρο ήταν αυτό που προβλήθηκε λιγότερο και ξεχάστηκε αμέσως μετά. Όμως αν δει κανείς τις ανταποκρίσεις των ξένων δημοσιογράφων εκείνης της εποχής, θα διαπιστώσει ότι μιλούσαν για τους ελληνικούς αγώνες ως πιο ανθρώπινους και λιτούς. Αυτό ήταν που τους εντυπωσίασε. Αυτό ήταν που στο μυαλό τους τους έκανε άρτιους και διαφορετικούς.Το Ανθρώπινο Μέτρο σήμερα αποτελεί μια μεγάλη ευκαιρία που δεν πρέπει να χαθεί.Καταρχήν θα έπρεπε να επιλέξουμε τους πυλώνες πάνω στους οποίους θα χτίζαμε την υπόσχεση της χώρα μας στο παγκόσμιο χωριό ως η χώρα του «Ανθρώπινου Μέτρου». Και οι πυλώνες αυτοί θα έπρεπε με τη σειρά τους να βασίζονται σε συγκεκριμένα ελληνικά χαρακτηριστικά τα οποία θα οφείλαμε να αναδείξουμε περαιτέρω σε ανταγωνιστικά μας πλεονεκτήματα. Με βάση τη μελέτη μου, είναι τέσσερις οι πλέον δόκιμοι πυλώνες:-Η περιβαλλοντική ανάπτυξη με στόχο αφενός την αειφορία και αφετέρου  τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος που θα ευνοεί και θα εμπνέει την ανάπτυξη του ανθρώπου. Βασιζόμενη στο εξαιρετικό ελληνικό κλίμα και στην  ελληνική φύση.-Η έμφαση στην παιδεία, ειδικά αυτή που αφορά σε ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες, και στο ιδιαίτερο μίγμα ανατολικού και δυτικού πολιτισμού. Βασισμένη στην φήμη και την κληρονομιά της κλασσικής αρχαιότητας αλλά και τις επιδράσεις όσων πέρασαν από τον τόπο στη διάρκεια των αιώνων.-Η επιχειρηματικότητα μετρημένης κλίμακας, ανθρωπιστικής στόχευσης και  έντασης γνώσης και καινοτομίας. Βασισμένη στην ήδη υπάρχουσα κουλτούρα μικρομεσαίας επιχείρησης και το πάλαι ποτέ ονομαστό ελληνικό επιχειρηματικό δαιμόνιο.-Η φιλική προς τον άνθρωπο και το περιβάλλον αγροτική ανάπτυξη και  τα αντίστοιχα προϊόντα της και στη συνέχεια  η ανάλογη ανάδειξη της ελληνικής διατροφής. Βασισμένη στην παράδοσή μας, το κλίμα και το φυσικό περιβάλλον μας αλλά και στην κουλτούρα μεσογειακής διατροφής που αναπτύσσεται διεθνώς.
Slide 25
Τα παραπάνω δημιουργούν ένα μίγμα το οποίο δεν είναι απλά ενδιαφέρον αλλά δίνει ένα  πραγματικά διαφοροποιό στίγμα σε μια χώρα που θέλει να λέγεται αναπτυγμένη. Βελτιώνει την καθημερινή ποιότητα ζωής των κατοίκων. Φέρνει μεγάλη πρόσθετη αξία όχι μόνο σε συγκεκριμένα ελληνικά προϊόντα αλλά και σε ολόκληρους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας. Όπως έλεγε ένας φίλος σε μια ομιλία του στο Ted, δίνει στους Έλληνες το ρόλο του οικοδεσπότη και όχι του γκαρσονιού των Ευρωπαίων. Kαι δημιουργεί ερείσματα για εξειδικευμένες μορφές τουρισμού. Προσκαλεί ανθρώπους  που αναζητούν την προσωπική ή την επιχειρηματική τους ανάπτυξη. Δημιουργεί ευκαιρίες για την ανάπτυξη του αθλητισμού, των τεχνών, της πνευματικής δημιουργίας.
Slide 26
Πριν αρκετά χρόνια, στο πιο επιτυχημένο case study  nation branding η Ν.Ζηλανδία έχτισε το «100% Pure» και τα οφέλη ήταν τεράστια.
Slide 27
Νομίζω ότι ήρθε η ώρα να σκεφτούμε για την Ελλάδα μας το «100% Human».

Read More

Πώς το Ελληνικό θα μπορούσε να γίνει πόλη - θαύμα

Του Ιωαννη Bικελα*
Δημοσιεύθηκε στην Καθημερινη της 13/3/2011

Ολες οι ώς τώρα εξαγγελίες για την αξιοποίηση του Ελληνικού είχαν το ατυχές χαρακτηριστικό ν’ αποτελούν διακηρύξεις ρηχές, επιπόλαιες και χωρίς όραμα. Αλλωστε, οποιαδήποτε προσπάθεια, χωρίς ζήλο, καθηλώνεται στη μετριότητα. Αντίθετα, το πάθος των Καταλανών για την πόλη τους τους οδήγησε να εκμεταλλευτούν τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1992 για να δώσουν μια νέα ζωή στη Βαρκελώνη. Αντίστοιχο παράδειγμα αποτελεί και το Σίδνεϊ με ένα γενναίο πρόγραμμα αναπλάσεων. Στον αντίποδα, η Αθήνα χάνει τη μία ευκαιρία μετά την άλλη και ο κοινός παρονομαστής της παθογένειας είναι ο ελλειμματικός στρατηγικός σχεδιασμός και η απουσία οράματος.

Τελευταία, ακούμε για την αξιοποίηση του Ελληνικού, τη συνεργασία με ισχυρούς επενδυτές, χωρίς να υπάρχει ένα ξεκάθαρο πλάνο και το σημαντικότερο ένα όραμα γι’ αυτό το τεράστιο και μοναδικό έργο. Με τέτοια αντίληψη πιστεύω ότι και αυτό το εγχείρημα θα οδηγηθεί σε μετριότητα.

Η αξία του Ελληνικού

Η χώρα διαθέτει έναν ανυπολόγιστο θησαυρό που είναι ικανός να τη βοηθήσει στην αντιμετώπιση αυτής της πρωτοφανούς κρίσης. Ο θησαυρός αυτός είναι η τεράστια έκταση του Ελληνικού, του οποίου η αξία είναι ανυπολόγιστη για τους παρακάτω λόγους:

1. Εχει σχεδόν το καλύτερο κλίμα στον κόσμο.

2. Δεν είναι απλώς μια εξαιρετικά μεγάλη έκταση, αλλά μια τεράστια αστική περιοχή, καθώς βρίσκεται μέσα στο σώμα και την πολιτιστική ζωή της ιστορικής Αθήνας.

3. Σε καμιά πρωτεύουσα του κόσμου δεν εντάσσεται αναλόγου μεγέθους έκταση.

4. Εάν υπογειοποιηθεί η παραλιακή λεωφόρος στο μήκος του Αγίου Κοσμά, το οικόπεδο θα γίνει και παραθαλάσσιο.

5. Δεν υπάρχει κάποιο από τα επίγεια συγκοινωνιακά μέσα που να μην το εξυπηρετεί.

6. Η υπερμεγέθης αυτή έκταση έχει έναν ιδιοκτήτη, ο οποίος έχει στη διάθεσή του την εκτελεστική και νομοθετική εξουσία, προκειμένου για την αξιοποίησή του να πετύχει τη μέγιστη ταχύτητα διαμόρφωσης και το μέγιστο αισθητικό και οικονομικό αποτέλεσμα, και αυτός είναι το ίδιο το κράτος.

7. Βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από το μέγιστο μνημείο, την Ακρόπολη.

Τα παραπάνω χαρακτηριστικά καθιστούν την έκταση του Ελληνικού μοναδική. Αλλη παρόμοια ευκαιρία δεν πρόκειται να υπάρξει για την Αθήνα. Εάν η κυβέρνηση κατανοήσει αυτή την πρωτοφανή μοναδικότητα, επιβάλλεται να μεταχειρισθεί την έκταση αυτή με την αντίστοιχη περίσκεψη, δηλαδή, επίσης κατά τρόπο ιδιαίτερο. Φυσικά, ο διαγωνισμός για την επιλογή του καλύτερου είναι αναγκαίος, όταν δεν γνωρίζεις τους διαγωνιζομένους. Οταν όμως γνωρίζεις τον καλύτερο στο είδος του, όπως όταν π.χ. ο Mitterrand, για την αναμόρφωση του Λούβρου, χρειαζόταν τον καλύτερο αρχιτέκτονα του κόσμου και οι πάντες ήξεραν ότι αυτός ήταν ο I.M. Pei, θα ήταν γελοίο να τον βάλει να διαγωνισθεί, γι’ αυτό και του ανέθεσε κατ’ ευθείαν το διάσημο αυτό έργο, επωμιζόμενος ο ίδιος και ο Pei τις μεγάλες ευθύνες, για να δικαιωθούν θριαμβευτικά και οι δύο με το λαμπρό αποτέλεσμα. Οταν ο στόχος είναι υψηλός, ασχολείσαι με τους κορυφαίους του κόσμου που είναι πασίγνωστοι, και όχι με χρονοβόρους και εντελώς περιττούς διαγωνισμούς.

Σπάνια εξαίρεση

Προσωπικά, είμαι πάντα ένθερμος οπαδός των αρχιτεκτονικών διαγωνισμών, κυρίως για την ανανέωση της αρχιτεκτονικής μέσω της συμμετοχής και διάκρισης των ταλαντούχων νέων συναδέλφων μας. Αλλά, όπως κάθε κανόνας έχει και εξαιρέσεις, η περίπτωση του Ελληνικού αποτελεί μια σπάνια εξαίρεση. Γι’ αυτό, θα έπρεπε:

- Να ανατεθεί ο Γενικός Πολεοδομικός Σχεδιασμός σε κορυφαίο αρχιτέκτονα του κόσμου, όπως π.χ. στον Norman Foster ή άλλον αντιστοίχου κύρους. Αυτός είναι εκείνος που θα καθορίσει με πλήρη αιτιολόγηση την έκταση του πάρκου και την έκταση της αναγκαίας αστικής εκμετάλλευσης με πλήρες πρόγραμμα που θα καθοριστεί από κοινού με το αρμόδιο υπουργείο για τη νέα μικρή πόλη - υπόδειγμα.

- Φιλοδοξία του πάρκου θα είναι να αποτελέσει πρότυπο πάρκο διεθνώς. Θα πρέπει να μελετηθεί από μια κορυφαία εταιρεία για πάρκα, όπως π.χ. την αμερικανική Sasaki που έκανε ένα από τα σημαντικότερα πάρκα στον κόσμο, το Ολυμπιακό Πάρκο του Πεκίνου το 2008 ή τη Jerde Partnership ή άλλη εταιρεία παρόμοιου κύρους.

- Επειδή σχεδόν πάντα οι νέες πόλεις που διαμορφώνονται από έναν μελετητή πάσχουν από ένα γραφειοκρατικό πνεύμα στείρου εγκεφαλισμού, ένας μεγαλύτερος αριθμός δημιουργών θα εξασφαλίσει στη νέα πόλη την πολύτιμη φυσικότητα που είναι απολύτως αναγκαία προϋπόθεση, ώστε το αποτέλεσμα να είναι επιτυχές. Γι’ αυτό τον λόγο, το Γενικό Πολεοδομικό θα πρέπει να χωριστεί σε τομείς και καθένας από αυτούς να ανατεθεί σ’ έναν από τους κορυφαίους αρχιτέκτονες που έχουν λάβει το βραβείο Pritzker, το αντίστοιχο βραβείο Nobel για την αρχιτεκτονική.

Ως σύμβουλος για την υλοποίηση του τεράστιου αυτού έργου, επιβάλλεται επίσης να είναι μια μεγάλη και έγκυρη εταιρεία μηχανικών-εμπειρογνωμόνων, όπως π.χ. η Ove-Arup.

Η μικρή αυτή πόλη θα πρέπει να είναι υπόδειγμα, όχι μόνο για την Ευρώπη, αλλά διεθνώς. Θα κυριαρχείται από τη μεγάλη αρχιτεκτονική και την οικολογία στο μέγιστο βαθμό με μηδενικούς ρύπους και χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που θα παράγουν το αναγκαίο ρεύμα, τόσο για τα κτίρια, όσο και για τον κοινόχρηστο φωτισμό της πόλης, τα Ι.Χ. και τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Τέλος, επίσης σημαντικό, θα έχει δίπλα της ένα από τα ωραιότερα πάρκα στον κόσμο. Περιμετρικά της πόλης και εκτός αυτής, θα υπάρχουν αρκετά υπαίθρια πάρκινγκ για τη στάθμευση των συμβατικών αυτοκινήτων των επισκεπτών, διότι η είσοδος αυτών στη νέα πόλη δεν θα πρέπει να επιτρέπεται.

Για τον άρτιο συντονισμό και έλεγχο του έργου, θα πρέπει να συσταθεί η κατά το δυνατόν αρίστη επιτροπή, με πρόεδρο αναγνωρισμένου κύρους, αποτελεσματικότητας και ήθους.

Στη συνέχεια, θα πρέπει ίσως να κληθούν μεγάλοι διεθνείς οίκοι ανάπτυξης ακινήτων, οι οποίοι θα καταθέσουν τις προσφορές τους.

Η συνεργασία των αναδόχων με το κράτος θα ήταν σκόπιμο να γίνει με τη μέθοδο της μακροχρόνιας μίσθωσης, π.χ. για 99 χρόνια, που εν πάση περιπτώσει θα καθοριστεί από τους οικονομικούς συμβούλους. Στην περίπτωση αυτή, η πολιτεία θα βάλει το οικόπεδο και ο επενδυτής τα αναγκαία κεφάλαια της κατασκευής. Ενας διακεκριμένος οίκος αξιολόγησης θα προτείνει στην κυβέρνηση το χρηματο-οικονομικό σχήμα.

Μεγάλες αναπλάσεις

Παραδείγματα μεγάλων αναπλάσεων που ωφέλησαν τις πόλεις έχουμε πολλά. Ο Niemayer, με τη νέα πρωτεύουσα το 1960, έκανε ένα ολόκληρο λαό, τους Βραζιλιάνους, υπερήφανους. Ο John Utzon, με ένα μόνο κτίριο, αυτό της όπερας, έκανε μια μεγαλούπολη διάσημη, το Σίδνεϊ και κατ’ επέκταση μια ολόκληρη ήπειρο, την Αυστραλία. Ο Frank Gerry, με το νέο μουσείο στο Bilbao, δεκαπλασίασε τον τουρισμό της πόλης. Ο μεγάλος I.M.Pei, με την επέμβασή του στο Λούβρο, ανέβασε τους επισκέπτες του μουσείου σε εκατομμύρια. Ας αναλογιστούμε, τι θα αποτελέσει για την Αθήνα, και κατ’ επέκταση τη χώρα μας, η παρουσία κορυφαίων αρχιτεκτόνων για ένα έργο, όχι εφήμερο, όπως τα Ολυμπιακά, αλλά με διάρκεια εις το διηνεκές. Θα είναι κολοσσιαία η τιμή για τη χώρα, να το αποφασίσει και να το πραγματοποιήσει. Η Κίνα έκανε αυτό ακριβώς, χρησιμοποιώντας μερικούς από τους κορυφαίους αρχιτέκτονες του κόσμου. Η χώρα άλλαξε, κυριολεκτικά, πρόσωπο και σήμερα είναι η πρώτη δύναμη στην αρχιτεκτονική.

Καθώς οι υπεραξίες της κορυφαίας αρχιτεκτονικής είναι αδύνατον να υπολογισθούν, πιστεύω ότι το αποτέλεσμα αυτής της πόλης-θαύμα, θα είναι ανεκτίμητο. Μόνο μετά την υλοποίηση του έργου θα μπορεί να εκτιμηθεί με σχετική ακρίβεια το αποτέλεσμα.

Ας αναλογιστεί κανείς, η αναγγελία και μόνο ενός τέτοιου εγχειρήματος τι θα προκαλέσει στον διεθνή Τύπο και τις τηλεοράσεις, αλλά και πόσες ελπίδες θα φέρει στους πολίτες, ειδικά αυτή την εποχή. Είμαι βέβαιος ότι όχι μόνο θα αποκτήσουμε την αυτοεκτίμησή μας, αλλά και τον σεβασμό της Ευρώπης, που τόσο απερίσκεπτα χάσαμε.

Είκοσι μικρά πάρκα

Καθώς η βαριά βιομηχανία της Ελλάδας είναι ο τουρισμός μας, πρέπει να φαντασθεί κανείς ότι το πρωτοφανές αυτό έργο θα πολλαπλασιάσει την επισκεψιμότητα της χώρας. Τέλος, το κράτος οφείλει, με την τεράστια οικονομική ευχέρεια που θα αποκτηθεί, να δημιουργήσει στις πλέον υποβαθμισμένες περιοχές της Αθήνας π.χ. είκοσι μικρά πάρκα των πενήντα στρεμμάτων. Τα κέρδη οφείλουν να ανήκουν σε όλη την πρωτεύουσα και όχι μόνο στους πέντε όμορους δήμους.

Τελειώνοντας, πιστεύω ότι θα ήταν εξαιρετικά χρήσιμο μία, καταρχήν έστω κατά προσέγγιση, εκτίμηση των οικονομικών αποτελεσμάτων που θα προσδοκά το κράτος από το κολοσσιαίο αυτό εγχείρημα. Πρέπει να προσδιοριστεί η τελική έκταση του Ελληνικού με τη μαρίνα του Αγίου Κοσμά και να γίνει μια πρώτη εκτίμηση της επιφάνειας του συνόλου του πάρκου. Αν ληφθεί υπόψη ότι το δημοφιλέστερο και με τη μεγαλύτερη επισκεψιμότητα πάρκο της βρετανικής πρωτεύουσας είναι το Hyde Park, το οποίο έχει έκταση 2.500 στρέμματα, θα μπορούσε να πει κανείς ότι οποιαδήποτε απαίτηση για μεγαλύτερο πάρκο, θα ήταν υπερβολική επιπολαιότητα και ακραία μεγαλομανία.

Το έργο αυτό θα αποτελέσει ένα τεράστιο ποιοτικό άλμα για την Αθήνα. Αν η επιτυχής οργάνωση μιας Ολυμπιάδας και η κατάκτηση ενός ευρωπαϊκού τροπαίου προκάλεσε τέτοιο πανελλήνιο ενθουσιασμό και εκτόξευση του ηθικού ενός ολόκληρου λαού, για γεγονότα με ημερομηνία λήξης, αντιλαμβάνεται κανείς τι θα προκαλέσει το γεγονός της πραγμάτωσης ενός τέτοιου έργου που θα μας τοποθετήσει πρωταγωνιστές στην παγκόσμια αρχιτεκτονική πρωτοπορία λόγω των μοναδικών χαρακτηριστικών της έκτασης του Ελληνικού και των κορυφαίων δημιουργών που θα το οραματισθούν.

* Ο κ. Ι. Βικέλας είναι αρχιτέκτων.

Read More

Η διακριτική γοητεία του πράσινου

Το ενδιαφέρον για τα πράσινα brands συνεχίζει να αυξάνεται. Σύμφωνα με τη διεθνή ετήσια έρευνα του WPP, πάνω από το 60% των καταναλωτών προτιμούν να αγοράζουν από περιβαλλοντικά υπεύθυνες επιχειρήσεις, ειδικά μάλιστα όταν το premium τιμής δεν είναι σημαντικό. Παράλληλα, ασχολούνται περισσότερο με την περιβαλλοντική συμπεριφορά επιχειρήσεων και brands και γίνονται όλο και πιο ειδικοί στις επιλογές τους.


Κι ενώ η αξία του green branding γίνεται κατανοητή, δεν συμβαίνει το ίδιο με τη διαδικασία που πρέπει να ακολουθηθεί. Ενώ κάποια brands την εφαρμόζουν επιτυχώς εδώ και αρκετά χρόνια, τα περισσότερα ανακάλυψαν το green branding πρόσφατα και πολλά από αυτά τo αντιμετωπίζουν ευκαιριακά, ως μια μόδα της εποχής στην οποία νιώθουν ότι οφείλουν να συμμετέχουν. Είναι δεδομένο όμως ότι μια ευκαιριακή προσέγγιση, όχι μόνο δεν οδηγεί σε οφέλη για τα brands αλλά, αντίθετα, τα εκθέτει και διαταράσσει το brand equity. Ειδικά μάλιστα όσο συνεχίζει να αυξάνεται η καχυποψία απέναντι στο greenwashing.

Ας γίνει κατανοητό λοιπόν ότι και στο green branding πρέπει να ακολουθούνται οι δύο αρχές που αφορούν στον σχεδιασμό ενός οποιουδήποτε σωστού brand: Η ολιστική προσέγγιση σε αντίθεση με την αποσπασματική και την επιφανειακή. Και η συνέπεια στο χτίσιμο σχέσης εμπιστοσύνης, σε αντιπαράθεση με τον ευκαιριακό εντυπωσιασμό. Ένα πράσινο brand πρέπει πάνω απ’ όλα να είναι αξιόπιστο, να είναι διάφανο και ειλικρινές, να έχει συνέχεια και συνέπεια. Να αποτελεί πρότυπο «πράσινης» συμπεριφοράς και να παρακινεί αντίστοιχες συμπεριφορές. Από τη σύνθεση και τη συσκευασία του, μέχρι την προμήθεια πρώτων υλών και το τελευταίο μήνυμα που προκύπτει από την επικοινωνία του, κάθε συστατικό του στοιχείο πρέπει να αποδεικνύει το πράσινο DNA του. Και βέβαια, θα πρέπει να είναι ένα κοινωνικά υπεύθυνο brand - πώς θα μπορούσε να θεωρηθεί «περιβαλλοντικά ευαίσθητο» όταν σε άλλους «κοινωνικά ευαίσθητους» τομείς έχει αρνητική συμπεριφορά;

Στην πραγματικότητα, ένα green brand ανταλλάσσει αξίες (και αξία) με τη φύση. Ας παίρνει λοιπόν ως παράδειγμα την αρμονία της, τη συνέχεια και τη συνέπειά της. Το green branding δεν μπορεί παρά να είναι μια «ήπια» διαδικασία που χρειάζεται χρόνο, επιμονή και υπομονή. Οι υπερβολικές «κραυγές» καλό είναι να αποφεύγονται - δεν είναι δόκιμο να υπερηφανεύεται κανείς για το αυτονόητο, ειδικά όταν αυτό έχει την αρμονία σαν κεντρικό συστατικό του. Τελικά στο green branding, δεν φτάνει να φαίνεσαι, πρέπει να είσαι (και να χαίρεσαι που είσαι) πράσινος. Και με αυτήν τη φύση να εισέρχεσαι σε κάθε έκφανση της εταιρικής διακυβέρνησης και του brand management.


Του Γιώργου Αναστασιάδη, αναδημοσιεύθηκε από το Μarketing Week, τεύχος 1324, 03/02/2011, στήλη Brand Forward

Read More

"Aπο την ιδεολογια του βολεματος στην ιδεολογια της δημιουργιας..."

Πολύ ενδιαφέρουσα η ομιλία του κου Δημήτρη Τσίγκου. Και πολύ ελπιδοφόρο να διαπιστώνω ότι υπάρχουν πολλοί πλέον Έλληνες που βλέπουν τον κόσμο με  μάτια και νου ανοιχτά . Πολλά τα τμήματα της ομιλίας του που προχωρούν τη σκέψη μπροστα. Δίνω μεγαλύτερη έμφαση σε δυο σκέψεις του που συμφωνουν με δικές μου εμμονές. Στην ανάγκη άμεσης δραστηριοποίησης του brand Greece που ειναι μεγαλύτερη από ποτέ. Και στην πίστη ότι η αναπτυξη του ελληνικού μέλλοντος δεν μπορεί παρά να προέλθει από τις μικρές επιχειρήσεις. Αυτές που, όπως ο κ.Τσίγκος λέει, "ο δημιουργός έχει άμεση σχέση με το δημιουργημά του". Αυτες που, όπως εγώ λέω, ταιριάζουν στην έννοια του Ανθρώπινου Μέτρου, της έννοιας που προτάσω ως τον πυλώνα για την εξέλιξη του brand Greece.

http://vimeo.com/20551230 

Read More

Greece: 100% Humane

Στα προηγούμενα σημειώματα, εξήγησα σε συντομία γιατί τα εγχώρια χαρακτηριστικά και οι διεθνείς συνθήκες επιτρέπουν ώστε το Brand Greece να χτιστεί γύρω από το «Ανθρώπινο Μέτρο». Αλλά τι θα έπρεπε να συμβεί για να λάβει υπόσταση ένα τέτοιο brand και ποια οφέλη θα προέκυπταν;


Καταρχήν θα έπρεπε να επιλέξουμε τους πυλώνες πάνω στους οποίους θα χτίζαμε την υπόσχεση της χώρας μας στο παγκόσμιο χωριό, ως η χώρα του «Ανθρώπινου Μέτρου». Και οι πυλώνες αυτοί θα έπρεπε με τη σειρά τους να βασίζονται σε συγκεκριμένα ελληνικά χαρακτηριστικά τα οποία θα οφείλαμε να αναδείξουμε περαιτέρω σε ανταγωνιστικά μας πλεονεκτήματα. Με βάση τη μελέτη μου, είναι τέσσερις οι πλέον δόκιμοι πυλώνες:

• Η περιβαλλοντική ανάπτυξη, με στόχο αφενός την αειφορία και αφετέρου τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος που θα ευνοεί και θα εμπνέει την ανάπτυξη του ανθρώπου. Βασιζόμενη στο εξαιρετικό ελληνικό κλίμα και στην ελληνική φύση.

• Η έμφαση στην παιδεία, ειδικά αυτή που αφορά σε ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες, και στο ιδιαίτερο μίγμα ανατολικού και δυτικού πολιτισμού. Βασισμένη στη φήμη και την κληρονομιά της κλασικής αρχαιότητας, αλλά και τις επιδράσεις όσων πέρασαν από τον τόπο στη διάρκεια των αιώνων.

• Η επιχειρηματικότητα μετρημένης κλίμακας, ανθρωπιστικής στόχευσης και έντασης γνώσης και καινοτομίας. Βασισμένη στην ήδη υπάρχουσα κουλτούρα μικρομεσαίας επιχείρησης και το πάλαι ποτέ ονομαστό ελληνικό επιχειρηματικό δαιμόνιο.

• Η φιλική προς τον άνθρωπο και το περιβάλλον αγροτική ανάπτυξη και τα αντίστοιχα προϊόντα της και στη συνέχεια, η ανάλογη ανάδειξη της ελληνικής διατροφής. Βασισμένη στην παράδοσή μας, το κλίμα και το φυσικό περιβάλλον μας αλλά και στην κουλτούρα μεσογειακής διατροφής, που αναπτύσσεται διεθνώς.


Τα παραπάνω δημιουργούν ένα μίγμα το οποίο δεν είναι απλά ενδιαφέρον, αλλά δίνει ένα πραγματικά διαφορετικό στίγμα σε μια αναπτυγμένη χώρα. Βελτιώνει την καθημερινή ποιότητα ζωής των κατοίκων. Φέρνει μεγάλη πρόσθετη αξία όχι μόνο σε συγκεκριμένα ελληνικά προϊόντα, αλλά και σε ολόκληρους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας. Δίνει στους Έλληνες το ρόλο του οικοδεσπότη και δημιουργεί ερείσματα για εξειδικευμένες μορφές τουρισμού. Προσκαλεί ανθρώπους που αναζητούν την προσωπική ή την επιχειρηματική τους ανάπτυξη. Δημιουργεί ευκαιρίες για την ανάπτυξη του αθλητισμού, των τεχνών, της πνευματικής δημιουργίας.

Όνειρα θερινής νυκτός στη μέση του χειμώνα, θα πείτε κάποιοι. Ίσως συμφωνώ, αλλά σκεφτείτε ότι κανένα μεγάλο brand δεν χτίστηκε από τη μια μέρα στην άλλη. Πριν αρκετά χρόνια η Ν. Ζηλανδία έχτισε το «100% Pure» και τα οφέλη ήταν τεράστια. Νομίζω ότι ήρθε η ώρα να σκεφτούμε το «100% Humane».

Του Γιώργου Αναστασιάδη, αναδημοσιεύθηκε από το Μarketing Week, τεύχος 1319, 23/12/2010, στήλη Brand Forward

Read More

Ανθρώπινο Mέτρο στο Παγκόσμιο Χωριό

Την περασμένη εβδομάδα, στην προσπάθεια υποστήριξης της έννοιας του «Ανθρώπινου Μέτρου» ως θεμιτού πυρήνα ενός ισχυρού Brand Greece, επεσήμανα κάποιους από τους λόγους για τους οποίους αυτό συμβαδίζει με τα θέλω και την αλήθεια των βασικών μετόχων του brand, των κατοίκων της χώρας. Στο σημερινό άρθρο θα προσπαθήσω να εξηγήσω γιατί αυτό συμβαδίζει και με το παγκόσμιο γίγνεσθαι.

Διαβάζοντας κανείς κάποια από τα δεκάδες reports παγκόσμιων τάσεων που κυκλοφορούν καθημερινά, δεν μπορεί παρά να βρεθεί αντιμέτωπος με μια νέα ξεκάθαρη τάση, η οποία αν και δεν μπορεί ακόμα να θεωρηθεί καθολική, αφορά σε μεγάλο τμήμα του δυτικού πληθυσμού. Την τάση για επιστροφή σε πιο φιλικά προς τον άνθρωπο μοντέλα διαβίωσης, στο διαχειρίσιμο μέγεθος, στη βιώσιμη ανάπτυξη. Η ανάγκη για πέρασμα από τη σημερινή φάση της υπερανάπτυξης και υπερκατανάλωσης σε μια νέα μορφή βιώσιμου πολιτισμού και αειφορίας είναι πλέον αντικείμενο διερεύνησης, όχι μόνο της κοινωνιολογίας και της οικολογίας, αλλά και της πολιτικής, της οικονομικής επιστήμης, των θρησκειών, ακόμα και της εμπορικής και επιχειρηματικής δραστηριότητας.

Η συγκεκριμένη τάση, εκτός από το πεπερασμένο μέγεθος του πλανήτη και το οικολογικό αδιέξοδο που αυτό συνεπάγεται, τροφοδοτείται και από δυο ακόμη παράγοντες: Από την σταδιακή συνειδητοποίηση μεγάλου μέρους του αναπτυγμένου τμήματος του παγκόσμιου πληθυσμού ότι η υπερκατανάλωση δεν οδηγεί σε αντίστοιχη αύξηση της ευημερίας. Και από την αυξημένη γνωστοποίηση μέσω της παγκοσμιοποίησης του δραματικού βιοτικού επιπέδου του αναπτυσσόμενου κόσμου και την ανάγκη συλλογικότητας, που αυτή συνεπάγεται. Σε αυτά θα πρέπει να προσθέσουμε και την οικονομική κρίση που επιταχύνει τις εξελίξεις.

Διεθνώς είναι λίγες οι χώρες οι οποίες έχουν δημιουργήσει το κατάλληλο στίγμα ώστε να τοποθετηθούν αποτελεσματικά και να εκμεταλλευτούν επαρκώς ένα τέτοιο περιβάλλον. Και είναι ακόμα λιγότερες αυτές που έχουν τα πλεονεκτήματα της γεωγραφικής θέσης και τοπογραφίας, του κλίματος, της συγκεκριμένης αρχαίας ιστορίας και πολιτισμού, της μεσογειακής διατροφής, του μικρού μεγέθους επιχειρήσεων και της ατομικής επιχειρηματικότητας που έχει η χώρα μας. Για αυτόν το λόγο η τοποθέτηση του Brand Greece με βάση το Ανθρώπινο Μέτρο θα λειτουργούσε τόσο εσωτερικά, όσο και εξωτερικά. Η απόπειρα που έγινε με τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 απέτυχε σε μεγάλο βαθμό επειδή προηγείτο της εποχής της, οι συνθήκες δεν είχαν κατασταλάξει. Αυτός ήταν και ο λόγος που από τις τέσσερις αξίες που είχαν προταθεί από την Οργανωτική Επιτροπή, το Ανθρώπινο Μέτρο ήταν αυτό που προβλήθηκε λιγότερο και ξεχάστηκε αμέσως μετά.

Όμως σήμερα αποτελεί μια μεγάλη ευκαιρία που δεν πρέπει να χαθεί.

Του Γιώργου Αναστασιάδη, αναδημοσιεύθηκε από το Μarketing Week, τεύχος 1318, 16/12/2010, στήλη Brand Forward

Read More

Ανθρώπινο μέτρο & brand Greece

Στο προηγούμενο σημείωμά μου αναφέρθηκα στο ανθρώπινο μέτρο ως θεμιτό πυρήνα ενός ισχυρού Brand Greece. Σήμερα θα επιχειρήσω να τεκμηριώσω αυτήν τη θέση μου.

Κάθε άρτια σχεδιασμένο brand δίνει υποσχέσεις που αφενός βασίζονται στην αλήθεια του και στα θέλω του και αφετέρου, ταιριάζουν με την αλήθεια και τα θέλω αυτών στους οποίους απευθύνεται. Όταν αυτά ισχύουν, το brand έχει τις προϋποθέσεις επιτυχίας και πλέον το ζητούμενο είναι η σωστή εκτέλεση.

Στην περίπτωση της Ελλάδας, το ανθρώπινο μέτρο συνδυάζει πολλά στοιχεία που πηγάζουν από την αλήθεια και τα θέλω της χώρας και των κατοίκων της - στον περιορισμένο βαθμό πάντα που αυτά έχουν κατασταλάξει. Ως φιλοσοφική έννοια το ανθρώπινο μέτρο γεννήθηκε στη χώρα μας. Πρωτοαναφέρεται και ορίζεται από τον Πρωταγόρα αλλά ουσιαστικά διέπει τη σκέψη των γνωστότερων από τους αρχαίους φιλοσόφους. Αλλά και η ίδια η ζωή στην αρχαία Ελλάδα επικεντρώνεται στον άνθρωπο και στην ανάπτυξή του, με την παιδεία, την άθληση και τις επιστήμες ως κυρίαρχα πρότυπα. Οι θεότητες είναι κατ’ εικόνα ανθρώπου, ενώ τα μνημεία και οι κατασκευές αποφεύγουν τα μεγέθη άλλων πολιτισμών.

Το κλίμα και η τοπογραφία της χώρας συνάδει και συνεισφέρει στο ανθρώπινο μέτρο. Δεν έχω να παραθέσω καλύτερο επιχείρημα από τον τρόπο που ο Ελύτης χρησιμοποιεί τον ελληνικό ήλιο, τη θάλασσα, τον ουρανό, ως φόντο κι έμπνευση του σύγχρονου ανθρώπου στον αγώνα του για ανάπτυξη και δημιουργία. Μπορεί να φαίνεται ότι οι σημερινοί Έλληνες μέσα από πράξεις και συμπεριφορές παρεκκλίνουν του ανθρώπινου μέτρου. Μα η, συχνά στα όρια της εμμονής, αντιπάθειά τους προς οτιδήποτε μεγάλο και επιθετικό και η αντίστοιχη εμμονή τους στο φιλικό προς τον άνθρωπο, δείχνουν ότι σε σχέση με άλλους λαούς η έννοια του ανθρώπινου μέτρου μας ταιριάζει.

Πολλοί θα πουν ότι άλλα χαρακτηριστικά ελληνικά στοιχεία που συνάδουν με το ανθρώπινο μέτρο φθίνουν, όπως για παράδειγμα οι στενοί οικογενειακοί δεσμοί, η κυριαρχία των μικρού μεγέθους επιχειρήσεων, η ανθρωποκεντρική ορθόδοξη θρησκεία, η διατήρηση της μικρής κλίμακας (π.χ. κυκλαδίτικης) αρχιτεκτονικής, το παρθένο τμήμα της ελληνικής φύσης, οι γεωργικές ασχολίες, η λιτή ελληνική/μεσογειακή διατροφή, η έμφαση στην παιδεία και τον πολιτισμό. Θα συμφωνήσω, μα ας αναλογιστούμε ότι όλα αυτά παραμένουν σημαντικά ισχυρότερα από ό,τι σε πολλές άλλες χώρες.

Θεωρώ ότι τα παραπάνω επαρκούν για να εξηγήσουν γιατί ένα τέτοιο εθνικό brand θα γινόταν θετικά αποδεκτό μεταξύ των κατοίκων της χώρας. Στα επόμενα άρθρα, θα καταπιαστώ με τη συνάφειά του με τις διεθνείς τάσεις και τα οφέλη που θα έφερνε στη χώρα.

Του Γιώργου Αναστασιάδη, αναδημοσιεύθηκε από το Μarketing Week, τεύχος 1317, 09/12/2010, στήλη Brand Forward

Read More

Brand New Greece

Είναι νόμος στο branding. Κανένα brand δεν εξάντλησε το δυναμικό του, ούτε επιβίωσε μακροπρόθεσμα, ακούγοντας απλά τους καταναλωτές. Οι τελευταίοι, έχουν μεν απαιτήσεις από αυτό, αλλά δεν γνωρίζουν τις δυνατότητές του ενώ υπάρχουν και ανταγωνιστικά brands που μπορούν να τους ικανοποιήσουν. Όσο σίγουρος δρόμος αποτυχίας είναι το να μην ακούς τους καταναλωτές, άλλο τόσο δεν οδηγεί πουθενά το να μην υπάρχει το όραμα και η πρωτοβουλία του ιδιοκτήτη στη διαμόρφωση και την εξέλιξη του brand. Και αυτό δεν ισχύει μόνο στα εμπορικά brands. Ισχύει ακόμη περισσότερο στο nation branding.

Η ισχύουσα σύνθεση του σημερινού "Brand Greece" έχει διαμορφωθεί σε μεγάλο βαθμό από ξένους χωρίς το δικό μας όραμα και σχεδιασμό: Φυσιολογικά, επέλεξαν στερεοτυπικά στοιχεία που τους φαίνονταν ενδιαφέροντα και «εξωτικά» όπως ο αρχαίος πολιτισμός, η μυθολογία, η γεωγραφική θέση, η μορφολογία και το κλίμα και μια μετάφραση της ελληνικής ιδιοσυγκρασίας, τύπου Αλέξη Ζορμπά. Έκτοτε, εμείς βασιστήκαμε σε αυτήν την εικόνα χωρίς τον ανάλογο εμπλουτισμό και εμβάθυνση, χωρίς την αποφασιστικότητα που θα έχτιζε ένα ξεκάθαρο στίγμα εντός και εκτός της χώρας.

Η έλλειψη συλλογικής γνώσης για σημαντικά κομμάτια της σύγχρονης ιστορίας μας επέτεινε το πρόβλημα. Η παγκοσμιοποίηση μας επηρέασε περαιτέρω ξεθωριάζοντας κάποια από τα στοιχεία που προανέφερα. Ζούσαμε όλο και περισσότερο όπως και οι υπόλοιποι συγκάτοικοί μας στο παγκόσμιο χωριό, οι γωνίες εξομαλύνονταν και η παγκόσμια μεταφορά της πληροφορίας ανέδειξε πολλά ουδέτερα ή και αρνητικά στοιχεία, μειώνοντας τον όποιο «εξωτισμό» έφερε το brand Greece για Έλληνες και ξένους, την όποια πιθανότητα να γίνει «lovebrand».

Σήμερα η «συνειδητοποίηση» και το «reset» που απαιτεί από Έλληνες και ξένους η οικονομική κρίση και οι δυνατότητες που προσφέρει η παγκοσμιοποίηση για γρήγορη μεταστροφή της εικόνας μιας χώρας, δημιουργούν ιδανικές προϋποθέσεις ώστε, ως ιδιοκτήτες του, να επανεξετάσουμε τη σύνθεση του brand Greece και να το επανατοποθετήσουμε σε Ελλάδα και εξωτερικό. Για να αξιοποιηθεί αυτή η ευκαιρία, πρώτο ζητούμενο είναι να αποστάξουμε ελληνική ιστορία, τοπογραφία, κουλτούρα, και συλλογικό υποσυνείδητο ώστε να επιλέξουμε τον πυρήνα γύρω από τον οποίο θα συνθέσουμε το νέο ελληνικό brand. Όσο απαιτητική μπορεί να φαίνεται μια τέτοια διαδικασία, η προσεκτική ανάλυση και η κοινή λογική οδηγεί σε μια μεγάλη ελληνική αξία που προσπαθήσαμε να επαναφέρουμε με τους Ολυμπιακούς Αγώνες 2004 και χάθηκε στην πορεία: το «Ανθρώπινο Μέτρο». Ταιριαστό τόσο με την Ελλάδα και τους Έλληνες όσο και με τις ανάγκες του παγκόσμιου γίγνεσθαι.

Αλλά, θα εξηγήσω αυτήν μου τη θέση στο επόμενο άρθρο.




Του Γιώργου Αναστασιάδη, αναδημοσιεύθηκε από το Μarketing Week, τεύχος 1316, 06/12/2010, στήλη Brand Forward

Read More