Touch the Sun

Όταν στο προηγούμενο σημείωμα έγραφα για ελληνικά brands που δίνουν τον τόνο, είχα ήδη στο νου μου το METAXA. Τα ποτά αποτελούν κάποιους από τους πιο αποτελεσματικούς πρεσβευτές χωρών, και στην Ελλάδα έχουμε το ΜΕΤΑΧΑ, τo ελληνικό brand που ταξιδεύει τον Ελληνικό ήλιο στα πέρατα του κόσμου.

Είχα περάσει ένα φεγγάρι από το διεθνές brand management του ΜΕΤΑΧΑ και ακόμα θυμάμαι την έκπληξη και το θαυμασμό που μου είχε δημιουργήσει ο σεβασμός που του έτρεφαν οι ξένοι. Δεν ήταν μόνο οι αριθμοί που έφερναν το brand σε μεγάλες αγορές  ανάμεσα στα top-5 brown spirits, ήταν και η εξαιρετική του εικόνα.  Μπορεί ο τρόπος με τον οποίο αντιμετώπιζε ο κάθε λαός το ΜΕΤΑΧΑ να διέφερε, αλλά σε όλους είχε μια κοινή επίδραση. Τους έφερνε στο νου την αίσθηση και την εμπειρία μιας ωραίας  Ελλάδας. Για τους Γερμανούς και τους Αυστριακούς το METAXA ήταν ο τηλεμεταφορέας στην Ελλάδα της γαλήνης, της ελευθερίας και της ξεγνοιασιάς, του ήλιου και της θάλασσας, του αρχαίου πολιτισμού, ίσως και του φολκλόρ των 70’s του οποίου η λάμψη διαρκεί ακόμα. Για κάποιους άλλους λαούς, κυρίως της ανατολικής Ευρώπης, ήταν το συναίσθημα αισιοδοξίας, ζωντάνιας και χαράς που μπορεί να δώσει ο ελληνικός ήλιος, του στυλ που μπορεί να φέρει μια χώρα της Μεσογείου, της απέραντης θετικής ενέργειας που δημιουργεί η αύρα και η πολυπολιτισμικότητα των καλοκαιρινών μας νησιών. 

Θυμάμαι τους Γερμανούς brand managers να εμφανίζουν στην επικοινωνία του brand φωτογραφίες ερωτευμένων ζευγαριών στην Σαντορίνη να πίνουν το METAXA τους με τη θέα του ηλιοβασιλέματος. Και παράλληλα θυμάμαι τους Σλοβάκους ομόλογούς τους να μιλάνε με ενθουσιασμό για τα «Feel the Sunshine» rave parties όπου χιλιάδες νέοι χόρευαν σε ήχους electro house κρατώντας ένα ηλιοτρόπιο στο ένα χέρι και ένα ΜΕΤΑΧΑ στο άλλο.

Μαθαίνω με ικανοποίηση ότι έκτοτε το brand συνεχίζει και αναπτύσσεται, γεωγραφικά και ποσοτικά.  Και δεν είναι τυχαίο. Είναι ένα brand με ιστορία 130 ετών, με συνταγή που όμοια του δεν υπάρχει στον κόσμο, με καινοτόμο marketing ήδη από τη δεκαετία του 1970. Και κυρίως, ένα brand που όχι μόνο δεν κρύβει, αλλά ξέρει να εκμεταλλεύεται την καταγωγή του, ενισχύοντας  με μοναδικά ελληνικά συστατικά την συνταγή του και με πλούσιες εικόνες και συναισθήματα την εμπειρία που προσφέρει.

Φέτος το καλοκαίρι, όταν σας έρθει η όρεξη  για ένα gin tonic αλλάξτε το με το Suntonic, το METAXA cocktail που θα σας ταξιδέψει σε μια Ελλάδα για την οποία είμαστε χαρούμενοι.

Του Γιώργου Αναστασιάδη, αναδημοσιεύθηκε από το Μarketing Week, τεύχος 1347, 11/07/2011, στήλη Brand Forward

Read More

Μια μικρή επανάσταση;

Κακά τα ψέματα. Για τη σημερινή μας κακοδαιμονία δεν φταίνε ούτε οι ξένοι, ούτε οι αγορές. Φταίει που τα τελευταία χρόνια πάψαμε να παράγουμε εξαγώγιμη αξία. Προϊόντα και υπηρεσίες που η ποιότητα και η εικόνα τους να αξίζουν την ζητούμενη τιμή. Μετά από δυο χρόνια σημαντικής αύξησης, οι ελληνικές εξαγωγές ανέρχονται μόλις στο 8,1% του ΑΕΠ όταν ο αντίστοιχος δείκτης για την Πορτογαλία είναι στο 23,5% και για την Ιρλανδία ξεπερνά το 50% (Eurostat/ΣΕΒΕ). Η εξήγηση του φαινομένου είναι απλή.

Το κράτος εξασφάλιζε σημαντικό εισόδημα για μεγάλο τμήμα του πληθυσμού.  Που δεν είχε  κίνητρο να παράξει μεγαλύτερη αξία εφόσον αυτή δεν συνεπάγετο μεγαλύτερη, οποιουδήποτε είδους, ανταμοιβή. Εκατομμύρια έλληνες σε Δημόσιο, επιδοτούμενη γεωργία, κλειστά επαγγέλματα,  κρατικοδίαιτα ΜΜΕ, διαπλεκόμενες με το Κράτος ιδιωτικές επιχειρήσεις, γνώριζαν ότι συχνά η επιπλέον προσπάθεια δεν θα έφερνε επιπλέον αποτέλεσμα, ούτε στους ίδιους ούτε στην επιχείρηση που εργάζονταν. Ποιό το κίνητρο για βελτίωση και εξαγωγές λοιπόν;

Παράλληλα, λόγω του υψηλού και άκοπα αποκτηθέντος εισοδήματος των υπολοίπων, πολλοί που δεν συσχετίζονταν με το Δημόσιο μπορούσαν να αυξήσουν σχετικά άκοπα και το δικό τους. Πωλούντες εύκολα στην εσωτερική αγορά υπηρεσίες και προϊόντα, παραγόμενα ή εισαγόμενα, σε τιμές και ποιότητα που εκείνοι επέλεγαν. Πόσο μάλλον αν αναλογιστούμε ότι στο διαθέσιμο προς κατανάλωση εισόδημα προστίθετο η υπερβολική άνεση δανεισμού.  Εφόσον λοιπόν η εσωτερική αγορά απορροφούσε άκοπα και άκριτα την προσφορά, το κίνητρο για προσπάθειες βελτίωσης της ποιότητας,  της σχέσης αξίας/τιμής και των εξαγωγών ήταν περιορισμένο. 

Όμως επιτέλους κάτι δείχνει να αλλάζει. Παρά τη μεγάλη καθυστέρηση απελευθέρωσης από την σκλαβιά της βολής τους αυτών που απολαμβάνουν τα κρατικά προνόμια , όλο και περισσότεροι συμπατριώτες μας συνειδητοποιούν ότι η στροφή στην προσπάθεια είναι επιβεβλημένη και οι εξαγωγές είναι πιο εύκολες από ό,τι πίστευαν. Σε ποσότητες μάλιστα που κάνουν εφικτή τη μείωση των τιμών. Τρία χρόνια τώρα μας επισκέπτονται συνεχώς, νέοι ή παλιότεροι, μικροί επιχειρηματίες που κοιτάνε μπροστά αναζητώντας την ποιότητα, την καινοτομία, το branding, τις εξαγωγές. Από διάφορες κατηγορίες: Κρασί, μέλι, ελαιόλαδο, φρέσκια μπύρα, αναψυκτικά, καλλυντικά, ακόμα και λουκούμια, υπηρεσίες τεχνολογίας ή προϊόντα υψηλής μόδας. Και οι περισσότεροι επιτυγχάνουν γρήγορα.

Μα φτάνουν αυτοί για να φέρουν το τέλος της κρίσης, θα αναρωτηθείτε. Προφανώς όχι. Πώς να υποκαταστήσουν οι μικροί τους τζίροι το εισόδημα που χάνεται καθημερινά από τις μεγάλες επιχειρήσεις; Οι καλές μέρες θα αργήσουν να ξανάρθουν. Όμως θαρρώ πως η μικρή επανάσταση που ξεκινούν θα μας δείξει το δρόμο μιας υγιέστερης ανάπτυξης  για τις επόμενες δεκαετίες. 

Του Γιώργου Αναστασιάδη, αναδημοσιεύθηκε από το Μarketing Week, τεύχος 1356, 10/10/2011, στήλη Brand Forward

Read More

Υπερήφανοι Πρεσβευτές

Σε προηγούμενο σημείωμά μου αναφέρθηκα στη δυσκολία αποσαφήνισης ενός σύγχρονου ελληνικού brand και στην ανάγκη να συμμετέχει η κοινωνία σε μια τέτοια διαδικασία. Θα ήταν χρήσιμο η συζήτηση να ξεκινήσει σε κάθε επίπεδο και όχι απλά σε επίπεδο κυβέρνησης και κράτους.

Η οικονομική κρίση προλειαίνει το έδαφος και δημιουργεί τις συνθήκες μιας τέτοιας συζήτησης μέσα στην κοινωνία. Όλο και περισσότεροι Έλληνες αναρωτούνται και συζητούν για το τι έφταιξε. Και πολλοί από αυτούς αντιστέκονται στην ευκολία της διαμαρτυρίας και ψάχνουν για λύσεις. Για να τις διαμορφώσουν υποχρεώνονται να ερευνήσουν παρελθόν, παρόν και μέλλον, να αναζητήσουν τα στοιχεία που κάνουν την Ελλάδα και τους Έλληνες ξεχωριστούς. Τα χειροπιαστά στοιχεία ιστορίας, γεωγραφίας και πλουτοπαραγωγικών πόρων,  αλλά και εκείνα που έχουν να κάνουν με αξίες και πιστεύω,   προσωπικότητα και  συμπεριφορές, χαρακτηριστικά γνωρίσματα και  δεξιότητες, αντιλήψεις και εμμονές.  

Ανάμεσα σε αυτούς που αναζητούν τις λύσεις εκτός κρατικού μηχανισμού και πολιτικών φορέων, είναι κάποιοι που το κάνουν στα ακαδημαϊκά πλαίσια,  άλλοι μέσα σε think tanks, ΜΚΟ  και «ομίλους προβληματισμού», και άλλοι σε εταιρείες παντός είδους συμβούλων. Αλλά υπάρχουν και κάποιοι που το κάνουν για τον πολύ  απλό λόγο της, στη χώρα μας  επιχειρηματικής επιβίωσης και επιτυχίας. Είναι επιχειρηματίες και marketers που αναγνωρίζουν την αξία και την η ισχύ που μπορεί να προσθέσει στα brands τους ο τόπος καταγωγής, η εθνική ταυτότητα. Και παράλληλα νιώθουν περήφανοι όταν γίνονται μέσω των brands τους πρεσβευτές της σύγχρονης ελληνικότητας.

Ας μην ξεχνάμε άλλωστε τα παραδείγματα της Γερμανίας και της Ιαπωνίας, των οποίων τα nation brands μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο βασίστηκαν σε μεγάλο βαθμό στα brands των εγχώριων επιχειρήσεων. Ή την ανταλλαγή αξιών και οφέλους μεταξύ π.χ. Ιταλίας και Ferrari ή Prada, Σουηδίας και ΙΚΕΑ, Η.Π.Α και Disney ή Νike, Γαλλίας και Chanel , Ν.Κορέας και Samsung, Τσεχίας και Skoda… Ή να θυμηθούμε τον τρόπο που αλληλεπιδρούν εθνικά brands με τους «εθνικούς» αερομεταφορείς, με κορυφαίο παράδειγμα την Singapore Airlines  και πιο πρόσφατο την Turkish Airlines.

Μπορεί στην Ελλάδα να μην έχουμε τόσο τρανταχτά παραδείγματα αλλά υπάρχουν αρκετά για να αρχίσουν να δίνουν τον τόνο. Τις επόμενες εβδομάδες θα αναφερθώ σε κάποιους ανθρώπους, επιχειρήσεις ή brands που, έστω στο ελάχιστο, συνεισφέρουν με τις προσπάθειες και την επιτυχία τους στην εξέλιξη της νέας εικόνας της χώρας εντός και εκτός συνόρων.  

Του Γιώργου Αναστασιάδη, αναδημοσιεύθηκε από το Μarketing Week, τεύχος 1346, 04/07/2011, στήλη Brand Forward

Read More

Restart

Κι ενώ έγραφα το σημείωμα του επόμενου τεύχους για το brand Greece, έλαβα αυτό το μήνυμα από τον CEO ξένης εταιρείας με την οποία κατά καιρούς έχουμε συνεργαστεί: 

"Hi Giorgos,

Having seen the news about this currency situation and the debate here in the UK over the demise of the Euro I was prompted to drop you a line to see how things are with you.

I’m always aware of the exaggerations of press and the need for drama but the reports we are seeing are certainly giving the impression of significant unrest.

Our thoughts are with you,

All the best

Kind regards

...."

Έχω λάβει κι άλλα παρόμοια τον τελευταίο καιρό. Και ναι μεν είναι ωραίο να βλέπεις συμπαράσταση από ξένους για μια κατάσταση για την οποία ευθύνονται κυρίως Έλληνες. Αλλά ας μην γελιόμαστε. Ο συγκεκριμένος, όσο κι αν εμπιστεύεται την εταιρεία μας, δεν πρόκειται να συνεργαστεί μαζί μας όσο συνεχίζονται οι αναταραχές και όσο δίνουμε την εντύπωση χάους. Δεν θα σκεφτεί να επενδύσει στη χώρα όπως συζητούσε πριν μερικά χρόνια. Δεν θα του περάσει καν από το νου να έρθει διακοπές στη Ελλάδα με την οικογένεια όπως έκανε παλιότερα. Ούτε θα το προτείνει και σε φίλους του, κι ας υπήρξε μεγάλος θαυμαστής κάποιων μικρών νησιών μας. Θα αποφύγει ακόμα και εκείνα τα ταξίδια της μιας ημέρας στην Αθήνα που έκανε άλλες φορές για να συζητήσουμε. Κι εμείς θα χάσουμε μια ευκαιρία να εργαστούμε εκτός Ελλάδας, για ξένα μεγάλα brands, που τόσο την έχουμε ανάγκη. 

Τα αποτελέσματα της κατάστασης χάους που κυριαρχεί είναι ευνόητα. Κάποιοι Έλληνες θα χάσουν την ευκαιρία να βρουν δουλειά. Κάποιοι άλλοι θα χάσουν κι αυτήν που έχουν. Άλλοι θα έχουν μειωμένο εισόδημα. Πολλοί θα χάσουν την ευκαιρία απόκτησης εμπειρίας και τεχνογνωσίας. Kαι την ευκαιρία επαφής με ξένους ανθρώπους, με το παγκόσμιο χωριό. 

Είναι κρίμα να βγάζουμε μόνοι μας τα μάτια μας. Να χάνουμε αυτή την μεγάλη ευκαιρία που δημιουργεί η κρίση για να δείξουμε στον κόσμο τους πραγματικούς λόγους για τους οποίους αξίζουμε της προσοχής και του σεβασμού τους. Είναι ώρα να κοιταχτούμε μια τελευταία φορά στον καθρέφτη και να κάνουμε το restart. Είναι επείγον να μετατρέψουμε την αγανάκτηση σε φαντασία αλλά και σε λογική, σε αληθινή δημιουργικότητα, σε μια αυθεντική κινητοποιό εικόνα Ελλάδας. Τώρα είναι που πρέπει αντί να επιτείνουμε την κρίση να την κάνουμε ελπίδα. Επιτέλους.

Του Γιώργου Αναστασιάδη, αναδημοσιεύθηκε από το Μarketing Week, τεύχος 1345, 27/06/2011, στήλη Brand Forward

Read More

Υποχρέωση.-

Στο προηγούμενο τεύχος έγραφα ότι η Ελλάδα είναι ευνοημένη από αρχαία ιστορία και γεωγραφία, αλλά της λείπουν κάποια χαρακτηριστικά που διευκολύνουν μια διαδικασία nation branding.

Είναι σημαντικό ότι η χώρα μας βρίσκεται σε μια γη σπαρμένη από μνημεία και μνήμες χιλιετηρίδων, πατρίδα προσωπικοτήτων και κοινωνιών ανθρώπων που επηρέασαν τον τρόπο που κινείται και σκέφτεται η ανθρωπότητα. Είναι εξίσου σημαντικό, ότι αυτή η γη αποτελείται από τοπία απαράμιλλης ομορφιάς που ευλογούνται από ένα ιδανικό κλίμα. Και είναι ακόμα πιο σημαντικό, ότι ο υπόλοιπος κόσμος γνωρίζει τα παραπάνω χαρακτηριστικά. Κάτι που δεν συμβαίνει με τις περισσότερες άλλες χώρες του πλανήτη για τις οποίες -επιτρέψτε μου τον νεολογισμό- ο μέσος παγκόσμιος κάτοικος ξέρει όχι απλά πολύ λιγότερα, αλλά και πολύ λιγότερο ενδιαφέροντα.

Όμως, όσο σημαντικά κι αν είναι τα παραπάνω, υπάρχει ένα στοιχείο που κάνει το εγχείρημα σύνθετο. Ως σχετικά νέο ανεξάρτητο κράτος, ως λαός που στις διάφορες προηγούμενες μορφές του δέχτηκε πάμπολλες επιρροές και έζησε δραστικές αλλαγές, δεν έχουμε κατασταλάξει στο ποιοι ακριβώς είμαστε, τι ακριβώς πιστεύουμε και τι αποζητούμε από το μέλλον. Στον βαθμό που συμβαίνει τουλάχιστον με άλλα ευρωπαϊκά κράτη. Ο Νίκος Δήμου έγραφε κάποτε: «Είμαστε ένας λαός χωρίς πρόσωπο, χωρίς ταυτότητα. Όχι επειδή δεν έχουμε πρόσωπο, αλλά επειδή δεν τολμάμε να κοιταχτούμε στον καθρέπτη… Έτσι μάθαμε να παίζουμε διάφορους ρόλους: τον “αρχαίο”, τον “ευρωπαίο”... Οπωσδήποτε χρειάζεται αυτογνωσία, αυτοέρευνα και αυτοσυνείδηση. Χρειάζεται απομυθοποίηση και μαζί νέα οροθέτηση. Και κυρίως, χρειάζεται μια νέα παιδεία βασισμένη στην αλήθεια, που θα βοηθήσει να αναδυθεί μέσα από όλα τα ψιμύθια, το πραγματικό πρόσωπο της φυλής». Έκτοτε η Παιδεία έχει κάνει κάποιες, μικρές έστω, προσπάθειες. Ερευνά, προκαλεί στερεότυπα και, ως εκ τούτου, δημιουργεί αντιδράσεις. Αλλά είμαστε ακόμα σε πολύ αρχικό στάδιο και η διαδικασία θα είναι μακρά. Oι ευκαιρίες που δημιουργεί η σημερινή κρίση, με όλα τα φώτα του παγκόσμιου χωριού στραμμένα πάνω μας, δεν μπορούν να περιμένουν.

Είναι επείγον να ξεκινήσουμε να περιγράφουμε και να προβάλλουμε το ελληνικό brand. Στο, σχετικά πιο εύκολο, τουριστικό κομμάτι είναι αξιόλογο που ξεκινά μια δειλή μετατόπιση της σκέψης του κρατικού μηχανισμού από τη διαφήμιση και προώθηση, στο branding. Αλλά στο σύνθετο και ευρύ κομμάτι του nation branding, θα πρέπει να συμμετέχει η κοινωνία. Και εκεί ο ρόλος μας, ως ανθρώπων που ασχολούνται με την ανάλυση της πραγματικότητας και των τάσεων και τη σύνθεσή τους σε νέες ιδέες, οντότητες και αντιλήψεις, είναι πολύτιμη. H Ελλάδα θέλει branding. Ας βάλουμε ένα χεράκι.

Του Γιώργου Αναστασιάδη, αναδημοσιεύθηκε από το Μarketing Week, τεύχος 1344, 20/06/2011, στήλη Brand Forward

Read More

H Ελλάδα Θέλει Branding. Μπορεί;

Στο προηγούμενο σημείωμά μου έγραφα ότι «η Ελλάδα θέλει branding». Ελληνικές επιχειρήσεις και προϊόντα. Αλλά και η ίδια η χώρα. Ένα πρόγραμμα Nation Branding, που κατόπιν θα αποτελούσε τη βάση και για πρόγραμμα Country of Origin Branding, θα έδινε ώθηση σε κρίσιμους τομείς όπως ο τουρισμός και οι εξαγωγές, αλλά κυρίως θα συνεισέφερε στην ενδυνάμωση του κοινού οράματος, της κοινής ταυτότητας, των κοινών προτεραιοτήτων των κατοίκων της χώρας. Θα γινόταν πυξίδα, θα έστρεφε την εγχώρια δραστηριότητα και συμπεριφορά, προς μια κοινή κατεύθυνση.

Αλλά για να υιοθετήσει μια χώρα ένα πρόγραμμα Nation Branding πρέπει πρώτα να υπάρξει μια συμφωνία όσον αφορά στο τι αυτή σημαίνει και τι πρεσβεύει ανάμεσα σε όλες τις άλλες στο παγκόσμιο χωριό. Και προφανώς αυτό δεν είναι εύκολο. Απαιτεί από έναν ολόκληρο λαό, ή έστω τη μεγάλη πλειοψηφία του, να κατανοήσει τη χώρα του σε σχέση με ιστορία και παράδοση, γεωγραφία, τοπογραφία και πλουτοπαραγωγικές πηγές, αλλά κυρίως να κοιταχτεί στον καθρέφτη και να αποδεχθεί τα θετικά και τα αρνητικά του και να κατανοήσει τα θέλω και τα πιστεύω του, τις αξίες και τα ιδανικά του, τα στοιχεία εκείνα που επηρεάζουν στάσεις και αντιλήψεις, δράσεις και συμπεριφορές. Αλλιώς η οποιαδήποτε προσπάθεια Nation Branding θα υποσκάπτεται από την ίδια την κοινωνία της χώρας.

Για αυτούς τους λόγους, τα επιτυχή παραδείγματα Nation Branding έχουν να κάνουν με συγκεκριμένες χώρες. Κάποιες που ορίζονται σε μεγάλο βαθμό από τα γεωγραφικά τους χαρακτηριστικά και το περιορισμένο μέγεθος του πληθυσμού τους, όπως η Νέα Ζηλανδία, η Ισλανδία, η Σιγκαπούρη και η Αυστραλία. Κάποιες άλλες που έχουν μακρά, συνεχή και συνεπή ιστορία, όπως οι μεγάλες χώρες της δυτικής Ευρώπης και της Σκανδιναβίας, όπου θέματα αξιών και ταυτότητας έχουν κατασταλάξει σε σημαντικό βαθμό. Κάποιες χώρες που ξεκινούν από κάποιου είδους tabula rasa, όπως η νέα Αμερική των εποίκων, η μετά-απαρτχάιντ Νότια Αφρική. Και τέλος, κάποιες άλλες χώρες που επανεκκίνησαν μετά από μια κρίση ταυτότητας όπως η Γερμανία και η Ιαπωνία μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ή κάποιες χώρες της πρώην ΕΣΣΔ, μετά την πτώση του Τείχους.

Αντίθετα, η Ελλάδα δεν έχει τέτοια χαρακτηριστικά. Υποστηρίζεται μεν από γεωγραφία και αρχαία ιστορία αλλά δεν παύει να είναι ένα σχετικά νέο ανεξάρτητο κράτος και οι πολλές αλλαγές κατά τη διάρκεια των αιώνων κάνουν το εγχείρημα να γίνεται πιο σύνθετο. Αλλά ακριβώς εκεί βρίσκεται και η μεγάλη πρόκληση. Και η παρούσα κρίση ίσως δημιουργεί μια μεγάλη ευκαιρία. Θα συνεχίσω την επόμενη εβδομάδα.

Του Γιώργου Αναστασιάδη, αναδημοσιεύθηκε από το Μarketing Week, τεύχος 1343, 16/06/2011, στήλη Brand Forward

Read More

Η Ελλάδα θέλει branding

Στη δεκαετία του ‘80 υπήρξε διεθνώς η μαζική συνειδητοποίηση των μεγάλων επιχειρήσεων ότι έπρεπε να εγκαταλείψουν την απλή παραγωγή αγαθών και να κάνουν το βήμα προς το Μάρκετινγκ και το Βranding. Αυτή η επιχειρηματική αλλαγή, ήταν και μια από τις κύριες πηγές της επιτάχυνσης των ρυθμών της παγκόσμιας ανάπτυξης, αλλά και κάποιων δυσλειτουργιών που παρατηρήθηκαν έκτοτε.

Η χώρα μας έλαβε μέρος σε αυτήν την «επανάσταση» μόνο ως καταναλωτής. Οι Έλληνες, όπως και οι υπόλοιποι λαοί, υπήρξαμε φανατικοί καταναλωτές των brands αλλά σε αντίθεση με τους περισσότερους ευρωπαίους, δεν ασχοληθήκαμε με τη δημιουργία τους. Οι πολυεθνικές εταιρείες που δραστηριοποιούνταν στη χώρα μας, υιοθέτησαν άμεσα αυτήν την αλλαγή και άρχισαν να επενδύουν στην ανάπτυξη και την εξέλιξη των brands τους, ενώ αντίθετα οι ελληνικές επιχειρήσεις άργησαν πολύ να πάρουν είδηση τι συμβαίνει. Αλλά και σε επίπεδο nation branding, οι περισσότερες από τις ευρωπαϊκές χώρες εξέλισσαν τα εθνικά τους brands και μας προσκαλούσαν να τα απολαύσουμε όταν εμείς επιμέναμε να διαφημίζουμε το, εξαιρετικό κάποτε αλλά πεπαλαιωμένο πλέον, «τουριστικό» brand των ‘60s.

Έτσι, καταλήξαμε στη σημερινή κατάσταση όπου παράγουμε πολύ μικρότερο branded value, από αυτό που καταναλώνουμε. Και σε έναν κόσμο που το branded value αποτελεί το μεγαλύτερο ποσοστό της παγκόσμιας χρηματιστηριακής αξίας, φτάσαμε νομοτελειακά στα πρόθυρα της χρεοκοπίας. Δείτε άλλωστε και ποιες είναι οι χώρες που μας ακολουθούν στον κατήφορο. Πόσα brands της Ιρλανδίας γνωρίζετε (εκτός ίσως της μαύρης απολαυστικής Guinness με τον πυκνό κρεμώδη αφρό); Πόσα πράγματα γνωρίζετε για το εθνικό τους brand; Αντίστοιχα, γνωρίζετε κάποιο πορτογαλικό brand (πέραν ίσως των γευστικότατων γλυκών κρασιών porto); Γνωρίζετε πολλά για τη συγκεκριμένη χώρα;

Και για να μην παρεξηγηθώ, να εξηγήσω πως δεν λέω ότι θέματα που έχουν να κάνουν με την εθνική μας ιδιοσυγκρασία, την έλλειψη αυτογνωσίας, τη συναισθηματική υπερβολή σε βάρος της λογικής σκέψης, την ανοργανωσιά και την έλλειψη προγραμματισμού που συχνά συναντάμε στο λαό μας, δεν συντέλεσαν στη σημερινή εθνική οικονομική κρίση. Αλλά για όποιον θέλει να το δει ψύχραιμα, από τους λόγους που συνδέονται με την επιχειρηματικότητα και μας οδήγησαν ως εδώ, ο σημαντικότερος ήταν η έλλειψη branding. Άλλωστε, κάποια πράγματα είναι αλληλένδετα: το branding μπορεί να στοχεύει στο συναίσθημα αλλά χτίζεται μόνο μέσα από τη λογική, τη μέθοδο, τον προγραμματισμό και πάνω από όλα, την αυτογνωσία.


Ακούγεται απλό, αλλά όσο πιο γρήγορα κατανοήσουμε το πόσο έχει συμβάλλει στη σημερινή κατάσταση της χώρας η έλλειψη branding, τόσο πιο γρήγορη θα γίνει και η επιστροφή μας στις αναπτυσσόμενες οικονομίες





Του Γιώργου Αναστασιάδη, αναδημοσιεύθηκε από το Μarketing Week, τεύχος 1342, 09/06/2011, στήλη Brand Forward

Read More

Περιβαλλοντική Κοινωνική Νοημοσύνη

Γράφω συχνά για την ανάγκη μετάβασης των επιχειρηματικών πρακτικών προς μια πιο ανθρωποκεντρική και κοινωνιοκεντρική κατεύθυνση. Δεν είναι δικό μου συμπέρασμα.

Πρόσφατα σας παρέθεσα τη νέα θεωρία του Michael Porter περί Shared Value. Και μια βόλτα στο Διαδίκτυο θα σας πείσει ότι οι μεγαλύτεροι επιχειρηματίες του κόσμου συμφωνούν. Έτσι η Κοινωνική Νοημοσύνη (Social Intelligence) ήδη εισάγεται σε μοντέλα επιχειρηματικότητας και branding. Με αφορμή την περιβαλλοντική θεματολογία του τεύχους κάνω ένα βήμα επιπλέον, αναφερόμενος στην Περιβαλλοντική Κοινωνική Νοημοσύνη (Social Environmental Intelligence) και σε μια νέα ελληνική περιβαλλοντική Μ.Κ.Ο., την «Οργάνωση Γη» που δημιουργήθηκε για να τη διαδώσει στη χώρα.


Σύμφωνα με την Οργάνωση Γη λοιπόν, η ΠΚΝ είναι «το είδος ανθρώπινης ευφυΐας που πρέπει να αναπτύξουμε όλοι οι χρήστες των πολύτιμων αγαθών που προσφέρει η γη, καθώς είναι πλέον σαφές ότι τα αγαθά αυτά είναι πεπερασμένα και η αλόγιστη χρήση τους δημιουργεί κοινωνικό και περιβαλλοντικό κόστος. Η ΠΚΝ αποτελεί έναν διαφορετικό τρόπο κοινωνικής αντίληψης και συμπεριφοράς, που βασίζεται στην ενημέρωση, την εκπαίδευση και την ευαισθητοποίηση της κοινωνίας πάνω στα σύγχρονα περιβαλλοντικά και κοινωνικά προβλήματα, ώστε οι σύγχρονοι άνθρωποι να μπορούν να εντοπίζουν και να υιοθετούν στην καθημερινή τους δράση και πρακτική στάσεις και συμπεριφορές, που συνεισφέρουν στη διαφύλαξη του περιβάλλοντος και συμβάλλουν στη συλλογική ευημερία και τη διαρκή άνοδο της ποιότητας ζωής».


Πολύ ενδιαφέρον δεν ακούγεται; Η Οργάνωση Γη λοιπόν λειτουργεί στο συγκρότημα των διατηρητέων κτιρίων του Πύργου Βασιλίσσης, δίπλα στο Πάρκο Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης Αντώνης Τρίτσης, στο Ίλιον, και έχει ήδη να επιδείξει πολλές δράσεις περιβαλλοντικής ενημέρωσης και εκπαίδευσης. Με πιο σημαντικές τη λειτουργία του οικολογικού «Βιβλιοπωλείου της Γης» και την έκδοση για πρώτη φορά στα ελληνικά του «State of the World 2011», ενός από τα σημαντικότερα βιβλία αναφοράς για τις παγκόσμιες κοινωνικοπεριβαλλοντικές τάσεις. Η μεγαλύτερη δράση της οργάνωσης δεν αργεί. Το «Κέντρο της Γης», ένα πρότυπο κέντρο ανοιχτής περιβαλλοντικής εκπαίδευσης θα εγκαινιασθεί τον ερχόμενο Σεπτέμβρη. Θα λειτουργεί σε κτίριο του 19ου αιώνα με προαύλιο πολλών στρεμμάτων που έχει παραχωρηθεί από ιδιώτη και θα δώσει την ευκαιρία σε 200.000 παιδιά ετησίως να έρθουν σε επαφή με περιβαλλοντικά εκθέματα, βιολογικούς λαχανόκηπους και την Αττική πανίδα και χλωρίδα και να τα εμπνεύσει να αναβαθμίσουν την ποιότητας ζωής τους μέσα από την απόλαυση της φύσης, το σεβασμό και την προστασία της.


Είμαι βέβαιος ότι το ενδιαφέρον επιχειρήσεων και brands θα είναι δεδομένο. Περισσότερα για την ΠΚΝ και την Οργάνωση Γη μπορείτε να βρείτε στο www.organizationearth.gr

Του Γιώργου Αναστασιάδη, αναδημοσιεύθηκε από το Μarketing Week, τεύχος 1341, 02/06/2011, στήλη Brand Forward

Read More

Η ολλανδική ασθένεια της ελληνικής οικονομίας

Άλλη μια ξεκάθαρη οπτική για την επόμενη μέρα σε οικονομία και Ελλάδα: 

 Όταν στα τέλη της δεκαετίας του 1990 και τις αρχές του 2000, ο καθηγητής κ. Γιάννης Σπράος, σύμβουλος τότε του πρωθυπουργού κ. Κώστα Σημίτη, είχε μιλήσει για την ολλανδική ασθένεια της ελληνικής οικονομίας, δεν υπήρξαν πολλοί που έδωσαν σημασία στις απόψεις του –όπως γίνεται συνήθως, εξ άλλου, για όλους αυτούς που θέτουν σοβαρές ερωτήσεις σε τούτη την χώρα, χωρίς ποτέ να δέχονται απαντήσεις. Ακόμα χειρότερα, ο καθηγητής χλευάστηκε και αγνοήθηκε από συνδικάτα και λοιπούς «ειδήμονες» όταν μίλησε για την πιθανή κατάρρευση του ασφαλιστικού μας συστήματος και τις κραυγαλέες άκρατου κρατισμού… 

 Σήμερα, ο καθηγητής κ. Γιάννης Σπράος είναι εξόχως επίκαιρος –και το ίδιο, βέβαια, ισχύει και για την ολλανδική ασθένεια της ελληνικής οικονομίας. Περί τίνος πρόκειται; Κατά τον Έλληνα καθηγητή, που είναι και γνωστός κεϋνσιανός, η ολλανδική ασθένεια συνίσταται στην υποβάθμιση του μεταποιητικού ιστού μιας χώρας, δηλαδή της βιομηχανίας της, όταν η χώρα αυτή έχει σημαντικά έσοδα από μη βιομηχανικές πηγές. Ειδικότερα, ολλανδική ασθένεια είναι το όνομα που δόθηκε στο φαινόμενο της αποβιομηχανίσεως των χωρών που βρίσκονται στην Βόρεια Θάλασσα μετά την εξεύρεση φυσικού αερίου και πετρελαίου. Στις χώρες αυτές (Μεγάλη Βρεταννία, Νορβηγία), τα έσοδα από το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο οδήγησαν στην σταδιακή αποβιομηχάνισή τους, με αποτέλεσμα να έχουν υψηλή εισαγωγική εξάρτηση –με τις ανάλογες συναλλαγματικές επιπτώσεις. 

 Για την Ελλάδα, ο καθηγητής κ. Γ. Σπράος υποστηρίζει ότι το «πετρέλαιό» της είναι ο τουρισμός, το ναυτιλιακό και μεταναστευτικό συνάλλαγμα και οι κοινοτικές επιδοτήσεις. Σωρευτικά, οι παραπάνω πηγές αντιπροσωπεύουν το 40% του ελληνικού Ακαθαρίστου Εγχωρίου Προϊόντος (ΑΕΠ), ποσοστό που είναι υπερδιπλάσιο του αντίστοιχου της μεταποιήσεως. Έτσι, στην χώρα μας, με την συμβολή επίσης του γενικότερου αντιβιομηχανικού και αντιεπιχειρηματικού πνεύματος, η ελληνική μεταποίηση πάσχει από σοβαρές ανεπάρκειες. Κυρίως, όμως, παρά κάποιες λαμπρές εξαιρέσεις, έχει και σοβαρό πρόβλημα ανταγωνιστικότητος. Όπως το ίδιο ισχύει και για το σύνολο της ελληνικής οικονομίας. 

 Συνεπώς, στην παρούσα φάση της οικονομίας, η ολλανδική ασθένεια στην ουσία μπορεί να καταστεί θανατηφόρα. Κάτι που, ως φαίνεται, δεν έχει ακόμη εμπέσει στην προσοχή των οψίμων αναπτυξιολόγων και λοιπών «ειδημόνων». Ιδού γιατί.

 Ο ελληνικός τουρισμός, ύστερα από μία περίοδο στρεβλής αναπτύξεως, καλείται σήμερα να συνεχίσει την πορεία του σε ένα εξόχως ανταγωνιστικό περιβάλλον την στιγμή που διασύρεται και εξευτελίζεται από τον κοινωνικό οχετό της χώρας. Συνεπώς, η συμβολή του στην απαιτούμενη άνοδο του ΑΕΠ μας για να βγει η χώρα από την «παγίδα του χρέους», δεν θα είναι επαρκής. Ούτε το ναυτιλιακό συνάλλαγμα θα είναι αντίστοιχο του παρελθόντος, ενώ το μεταναστευτικό έχει ήδη πέσει σε χαμηλά επίπεδα. Οι δε δωρεάν εισροές από την Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν ημερομηνία λήξεως.

 Συνεπώς, η όποια ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας θα πρέπει να στηριχθεί στην μεταποίηση και στην παροχή νέου τύπου υπηρεσιών υψηλού επιπέδου, οι οποίες θα ενισχύσουν και τον τουρισμό. Ταυτοχρόνως, η χώρα θα πρέπει να ρίξει μεγάλο βάρος και στην ανάπτυξη της λιμενικής της οικονομίας, η οποία, μαζί με το ναυτιλιακό συνάλλαγμα, μπορεί να γίνει ζωτική πηγή παραγωγής πλούτου και άρα αναπτύξεως. Τα ενεργειακά δίκτυα και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αποτελούν επίσης σημαντικές νέες δραστηριότητες, οι οποίες συνδέονται όμως και με τον μεταποιητικό κλάδο.

 Και πραγματικό «διαμάντι» του τελευταίου είναι η βιομηχανία ειδών διατροφής και ποτών, η οποία έχει όλες τις δυνατότητες να αποτελέσει την ατμομηχανή αναπτύξεως ταυτοχρόνως τόσο της εγχώριας βιομηχανίας όσο και της ελληνικής γεωργίας. Είναι δε και ένας κλάδος με ικανοποιητική εξωστρέφεια, η οποία έχει αρκετές δυνατότητες ενισχύσεώς της αν κρίνει κανείς από τις τελευταίες εξαγωγικές επιδόσεις. Πρέπει να υπογραμμισθεί επίσης ότι τα τρόφιμα και τα ποτά, με κατάλληλες κινήσεις, μπορούν να γίνουν και παράγοντας τουριστικής αναπτύξεως –για παράδειγμα, αν τύχει ιδιαίτερης προβολής η μεσογειακή διατροφή, γνωστή και ως κρητική δίαιτα.

 Ένας άλλος τομέας που μπορεί να αναπτυχθεί στην χώρα είναι αυτός της έρευνας και αναπτύξεως, στον οποίον η Ελλάδα υστερεί απελπιστικά. Όμως, στην χώρα υπάρχει το κατάλληλο ανθρώπινο, το κλίμα βοηθεί, αλλά υπάρχουν και οι κατάλληλες υποδομές, αν δούμε ποιο είναι το μέγεθος της σχολάζουσας δημόσιας ακίνητης περιουσίας.

 Το μέγα πρόβλημα είναι ότι, για να μπορέσει η χώρα σήμερα να βρει αναπτυξιακή τροχιά, η προϋπόθεση είναι μία και μοναδική: είναι επείγον να εξοντωθούν κυριολεκτικά τα δύο τέρατα που έφεραν την χώρα στα σημερινά της χάλια. Πρόκειται για τον κρατισμό και την διεφθαρμένη γραφειοκρατία. Όσο τα τέρατα αυτά θα επιβιώνουν, η ελληνική οικονομία δεν θα καταρρεύσει από το υπέρογκο δημόσιο χρέος αλλά από την ύπουλη και φθοροποιό ολλανδική ασθένεια.

Του Αθανάσιου Παπανδρόπουλου, αναδημοσιεύτηκε από την Εστία - 13.07.2011

Read More

Brands Discussed

Στο προηγούμενο σημείωμά μου παρέθεσα κάποιες σκέψεις αναφορικά με τη δραστηριοποίηση των brands στα Social Media με στόχο την επαφή με το κοινό. Σήμερα κάνω ένα βήμα πίσω και στρέφω την προσοχή μου σε τρόπους με τους οποίους μπορούν τα brands να αξιοποιήσουν τα Social Media για να αποκτήσουν περισσότερη γνώση. Γνώση που μπορεί να βοηθήσει σε κάθε πεδίο του brand management, από το διεισδυτικό brand positioning μέχρι τη διαχείριση της επικοινωνίας και την επίτευξη brand engagement.

Ποτέ μέχρι σήμερα δεν υπήρχε η δυνατότητα να δει κανείς τι λένε τόσοι πολλοί άνθρωποι χωρίς αυτό να είναι παράνομο ή να αποτελεί παραβίαση προσωπικών δεδομένων. Πολύ απλά γιατί πότε μέχρι σήμερα οι άνθρωποι δεν είχαν τη δυνατότητα να δημοσιοποιούν τόσο εύκολα και ανά πάσα στιγμή, σκέψεις και απόψεις, κατάσταση και συναισθήματα, προτιμήσεις, στιλ, γνώσεις, φιλίες και διασυνδέσεις, με τον τρόπο που το κάνουν σήμερα μέσα από blogs, τα Facebook, Τwitter, Foursquare, YouTube, Last.FM, Hi5, LinkedIn και Myspace, ή τις αμέτρητες συζητήσεις που συμβαίνουν μέσα σε portals ή σελίδες εφημερίδων και άλλων Μέσων Ενημέρωσης. Τα Social Media, χάρη στην ελευθερία έκφρασης και δράσης που απολαμβάνει ακόμα το Ιnternet, γίνονται πηγή γνώσης και αντικειμενικής πληροφόρησης για τα brands που επιθυμούν να προβούν σε μεθοδική καταγραφή, ανάλυση και σύνθεση των όσων εμφανίζονται σε αυτά.

Η πληθώρα των πληροφοριών που μπορούμε να αντλήσουμε μέσω μιας τέτοιας προσέγγισης είναι τεράστια. Ενδεικτικά αναφέρω ελάχιστες από αυτές:

• U&A insights για την κατηγορία, τους ανταγωνιστές και το ίδιο το brand, από τρόπους και rituals κατανάλωσης μέχρι εποχικότητες και πιο ενδιαφέρουσες ώρες της ημέρας.
• Αντικειμενικά στοιχεία για το current perception του brand, λέξεις και έννοιες με τις οποίες συνδέεται, θετικές και αρνητικές αναφορές, συναισθηματική φόρτιση.
• Πληροφορίες για τους loyal του brand, από το ποιοι είναι και τι επιθυμούν μέχρι το τι άλλο τους αρέσει και ποια είναι η διάθεσή τους σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους.
• Ποιοι είναι οι influencers κάθε brand και κάθε κατηγορίας και πώς διαμορφώνονται τα δίκτυα των επηρεαζόμενων μερών.

Κι αν μια τέτοια διαδικασία σας ακούγεται σύνθετη και πολυδάπανη σας διευκολύνω: Υπάρχουν διεθνώς μια σειρά από εταιρείες που μπορούν να σας εξυπηρετήσουν. Μια από αυτές, η Qualia, μπορεί να σας βοηθήσει άμεσα, γρήγορα και οικονομικά. Είναι ελληνική και βρίσκεται στην αιχμή των παγκόσμιων εξελίξεων έχοντας αναπτύξει το εξαιρετικό εργαλείο Αino που βασίζεται σε τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης. Δεν είναι απλά ένα monitoring service. Είναι πάνω απ΄ όλα μια συνδυαστική μηχανή παραγωγής υπερπολύτιμων insights.

Του Γιώργου Αναστασιάδη, αναδημοσιεύθηκε από το Μarketing Week, τεύχος 1340, 26/05/2011, στήλη Brand Forward

Read More